२०८२ कार्तिक १८ गते, सोमबार

काठमाडौँ । भारतका उद्योगपति अनिल अम्बानीको ३ हजार ८४ करोड भारु बराबरको निजी सम्पति जफत भएको छ । भारतको प्रवर्तन निर्देशनालय (इडी) ले अनिल अम्बानीको रिलायन्स समूहसँग सम्बन्धित ४० भन्दा बढी सम्पत्तिहरू जफत गरेको छ । यी सम्पत्तिहरूमध्ये अनिल अम्बानीको पाली हिलस्थित घर पनि समावेश रहेको छ । जफत गरिएका सम्पत्तिहरूको कुल मूल्य ३ हजार ८४ करोड अनुमान गरिएको छ । यो कारबाही बैंकबाट लिइएको ऋणबाट रकमको विचलनसँग सम्बन्धित मनी लान्ड्रिङ मुद्दामा गरिएको थियो । ईडीले सार्वजनिक पैसा फिर्ता गर्न यी सम्पतिको जफत आवश्यक भएको बताएको छ । यी सम्पत्ति जफत आदेशहरू अक्टोबर ३१, २०२५ मा पीएमएलएको धारा ५(१) अन्तर्गत जारी गरिएको थियो । कालो धनलाई नियन्त्रण गर्न २००२ मा मनी लान्ड्रिङ रोकथाम ऐन लागू गरिएको थियो । यसले सम्पत्ति जफतदेखि अदालती मुद्दाहरूसम्म सबै कुरा समेट्छ ।
गत जुलाई २४ मा, ईडीले ३५ भन्दा बढी स्थानहरू र अनिल अम्बानीको रिलायन्स समूहसँग सम्बन्धित लगभग ५० कम्पनीहरूमा छापा मारेको थियो । त्यसपछि, अगस्ट २३ मा, सीबीआईले अनिल अम्बानीको घरमा पनि छापा मारेको थियो । जुलाई २४ मा, ईडीले ३५ भन्दा बढी स्थानहरू र अनिल अम्बानीको रिलायन्स समूहसँग सम्बन्धित लगभग ५० कम्पनीहरूमा छापा मारेको थियो । त्यसपछि, अगस्ट २३ मा, सीबीआईले अनिल अम्बानीको निवासमा पनि छापा मारेको थियो । अनुसन्धानमा ईडीले रिलायन्स होम फाइनान्स र रिलायन्स कमर्सियल फाइनान्सलाई ठूलो मात्रामा दुरुपयोग गरिएको बताएको छ । २०१७ र २०१९ को बीचमा, यस बैंकले रिलायन्स होम फाइनान्समा २ हजार ९६५ करोड भारु र रिलायन्स होम फाइनान्समा २ हजार ४५ करोड लगानी गरेको थियो ।
यद्यपि, डिसेम्बर २०१९ सम्म, यी कोषहरू गैर-कार्यकारी सम्पत्तिमा परिणत भइसकेका थिए । रिलायन्स होम फाइनान्सको एक हजार ३५३ करोड र रिलायन्स कमर्सियल फाइनान्सको एक हजार ९८४ करोड बाँकी रहेको छ । कुल मिलाएर, यस बैंकले २७ सय करोडभन्दा बढीको घाटा बेहोरेको थियो । ईडीका अनुसार, यी कोषहरू अन्य रिलायन्स समूहका कम्पनीहरूमा डाइभर्ट गरिएको थियो । ऋण स्वीकृति प्रक्रियामा पनि धेरै अनियमितताहरू भेटिएका थिए । उदाहरणका लागि, केही ऋणहरूको लागि एकै दिन आवेदन दिइयो, स्वीकृत गरियो र वितरण गरिएको समेत पाइएको छ । इडीले यसलाई ‘जानाजानी नियन्त्रण असफलता; को रूपमा वर्णन गरेको छ ।
अनिल अम्बानीका जफत गरिएका सम्पत्तिहरू दिल्ली, नोएडा, गाजियाबाद, मुम्बई, पुणे, ठाणे, हैदराबाद, चेन्नई, कांचीपुरम र पूर्वी गोदावरी जस्ता शहरहरूमा अवस्थित छन् । यसमा आवासीय एकाइहरू, कार्यालय ठाउँ र जग्गा पार्सलहरू समावेश छन् । यसमा अनिल अम्बानीको पाली हिल निवास विशेष गरी उच्च-प्रोफाइलको रहेको छ । अनिल अम्बानीको पाली हिलको घर १६ हजार वर्ग फिटको छ । जसमा हेलिप्याडदेखि जिम र लाउन्जसम्म रहेका छन् ।
अनिल अम्बानी आफ्नी श्रीमती टीना मुनिम अम्बानी र उनीहरूका दुई छोरा जय अनमोल र जय अंशुल अम्बानीसँग आफ्नो पाली हिलको घरमा बस्छन् । घरको नाम ‘अबोड’ राखिएको छ । अनिलले सुरुमा १५० मिटर अग्लो भवन बनाउने योजना बनाएका थिए, तर आवश्यक अनुमतिको अभावले यसको उचाइ ६६ मिटरमा सीमित भयो । अबोडमा स्विमिङ पुल, जिम, हेलिप्याड र पार्किङ स्पेस सहित उच्चस्तरीय सुविधाहरू पूर्ण रूपमा सुसज्जित छ । यसमा एउटा लाउन्ज क्षेत्र पनि छ जहाँ अम्बानीको व्यापक कार संग्रह प्रदर्शन गरिएको छ । उनका लक्जरी कारहरूमा रोल्स-रोयस, लेक्सस, पोर्श, अडी र मर्सिडीज जस्ता ब्रान्डहरू समावेश छन् । यद्यपि, बेलायतको अदालतमा उपस्थित हुँदा उनले आफूसँग एउटा मात्र कार रहेको बताएका थिए ।