२०७७ जेष्ठ २३ गते, शुक्रबार

कसैलाई युगौंदेखि
तावामा हालिएको माछाझैं भैरहेछ
यही सगरमाथाको देशमा
कसैलाई युगौंदेखि
घेरामा पारिएको घाइते अभिमन्युझै भैरहेछ
यही गौतम वुध्दको देशमा
कसैलाई युगौंदेखि
सौताने आमाको भान्साझैं भैरहेछ
यही सीता र भृकुटीको देशमा
कसैलाई युगौंदेखि
वैरीको हिरासतमा रहेको
युध्द हारेको सिपाहीझैं भैरहेछ
यही वलभद्र र अमरसिंहको देशमा
कसैलाई युगौंदेखि
शरणार्थी शिविरको बासझैं भैरहेछ
यही पृथ्वी नारायणले आर्जेको देशमा !

तिमी कालु पाण्डेको गीत गाऊ भन्छौ
ऊ आफ्ना पुर्खाको नाक संझेर भावुक बन्छ
तिमी सगरमाथाको निवन्ध लेख भन्छौ
ऊ हिउँले खाएका आफ्ना औंला हेर्न थाल्छ
तिमी गौतम वुध्दको कथा सुनाउन थाल्छौ
ऊ आफू मौन हुँदाको हानीवारे सोच्न थाल्छ
तिमी जे जे गर भन्छौ-ऊ गर्दैन
गरे पनि मन नलागी नलागी गर्छ
तिमी उसको देशभक्तिमाथि शङ्का गर्छौ
ऊ भित्र भित्रै रुन थाल्छ !

उसलाई लाग्छ-
तिमीले सुनाएका कथाहरू
पुरै मेटिदिऊँ र
फेरि लेख्न सुरु गरौं कथा
उसले कुरा भुइँ खसान नपाई
तिमी रिसले मुर्मुरिन्छौ
ऊ फेरि भित्र भित्रै रुन थाल्छ !

जब कोही भाका हालेर गुन्गुनाएको हुन्छ-
“जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसी”
उसलाई यो कुरा
घाऊमा चूक दलिदिएझैं लाग्छ !

उसले भोगिरहेको जिन्दगी
र उसको दुखिरहेको छात्ती
आजसम्म कसैले बुझेन
मात्र उसलाई रटाइरहे-
जननी जन्मभूमिश्च….
जुन कुरा उसले कैले कण्ठस्थ गरेन
र कण्ठ नगरेको अभियोगमा
गृह कार्य बिगारेको विद्यार्थीलाईझैं
हरेक दिन उसलाई मुर्गा बनाइयो ।

जव ऊ निराश हुन्छ
तब सोच्न थाल्छ
भागेर जाऊँ धरतीको कुनै कुनामा
जहाँ कुनै देश नहोस
र जहाँ घोक्नु नपरोस
जननी जन्मभूमिश्च
उसले सोचिरहेको कुरा
तिमीले थाहा पाउला भनेर
ऊ बेस्सरी डराउँछ
र फेरि भित्र भित्रै रुन थाल्छ !

आज सम्म त केवल रोइरहेछ
र उसको रुवाईको संगीतमा
तिमी गाइरहेछौ-
जननी जन्मभूमिश्च
कुनै दिन
ऊ रिसायो भने बेस्सरी
त्यो बेला तिमीले कुन गीत गाउला ?