कतिपय विज्ञहरुकाअनुसार संस्कृतभाषा नेपालमै विकसित भएको भाषा हो । भनिन्छ यस भाषाका सर्वाधिक प्रामाणिक र लोकप्रिय कोषकार अमरसिंह शाक्य नेपाली नै थिए । यस भाषाका प्रथम कवि बाल्मीकि नेपाली नै थिए । बाल्मीकि आश्रमको प्रामाणिक अवशेष अद्यापि नेपालमै छ । संस्कृत भाषाको श्रुतिपरम्परामा रहेको वेदलाई संहिताकरण गर्ने र अठार पुराण एवम् महाभारत लेख्ने व्यास नेपालकै […]

युद्धमा उत्रनु छ हात मर्कियोस,खुट्टा मर्कियोसयत्ती लक्ष्य बोकेर हाम्रो सिमाना नमिचियोस जङ्गे पिल्लर पनि सर्न थाल्यो,सिमा मेटिन थाल्योअब मेरो रगतले सिमा कोरियोस,त्यो नमेटियोस महोदय,तपाईं कति गर्जनुहुन्छ? सिंहदरबारमाआमा चाहन्छिन कालापानीमा, छोरा गर्जियोस जसरी सम्झन्छन्, चे-ग्योभारा, बलभद्र कुवरतपाईं त्यस्तै काम गर्नुस देशले तपाईं सम्झियोस जागौ एकजुट भएर लागौ वैज्ञानिक समाजवाद स्थापना गर्नमृत्यु पछि पनी हाम्रो विचार,श्रीमतीको सिन्दुर […]

“एक चोटि राजनीतिक दिशा निश्चित भएपछि कार्कर्ताहरु निर्णयात्मक तत्व हुन्छन् । अतः योजनाबध्द तरिकाले ठूलो संख्यामा नयाँ कार्यकर्ताहरुलाई तालिम दिनु हाम्रो संघर्षमय कार्य हो ।”– माओ त्सेतुङ,राष्ट्रिय युद्धमा चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको भूमिका (अक्टोबर २९३८) त्यस स्कुलिङको समाप्ति पछि मलाई विश्व सर्वहारा वर्गका महान् नेता तथा चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीका शिक्षाध्यक्ष कमरेड माओ त्सेतुङले माथि भन्नुभएको “ […]

मानव जिवनमा इज्जत र प्रतिष्ठाको ठूलो महत्व रहेको हुन्छ । जुन व्यक्तिसँग इज्जत र प्रतिष्ठा छैन, त्यो व्यक्तिको समाजमा सम्मान कम हुन्छ । इज्जत र प्रतिष्ठाले नै समाजमा सम्मानित जीवनयापन गर्न मद्दत गर्दछ । मानिसले जानेर वा अन्जानवश आफ्नो इज्जत, प्रतिष्ठा गुमाइरहेका पनि हुन्छन्् । यस कारण यस विषयमा सबै मनुष्य सचेत हुनु निखास्तान्त आवश्यक […]

माघे संक्रान्तिलाई चाडको रूपमा किन र कहिलेदेखि मनाउन सुरू गरियो ? यस पछाडिको स्वार्थ के थियो ? रहस्य के थियो ? र यसको प्रचलन कसले सुरूग¥यो गरायो ? यी प्रश्नको वैज्ञानिक जवाफ म सँग छैनन । निश्चयनै चाड, पर्व भनेको संस्कृतिका गतिला झलक हुन् । मैले बुझेको ः धर्म र संस्कृतिको अगाध सम्बन्ध हुन्छ अर्थात् […]

पहिले पोपाखा पखेरामा रगत बग्थ्योर रातो थियो रोल्पापहिले पोमहिलाहरू पनि बम पड्काउँथेर तातो थियो रोल्पाएउटा महाख्यानकोगौरवशाली पातो थियो रोल्पाअहिले रोल्पा रातो छैनअहिले रोल्पा तातो छैन !जुन पाखा पखेराहरूमारोल्पाली छोरा छोरीले रगत बगाएअचेल विदेशी मदिराको वान्ता बग्छजुन चुली टाकुराहरूमाराता झण्डाहरू फहराउँथे हिजोअचेल एनसेलको टावर उभिन्छजुन बस्तीहरूमाछापामारहरू परेड खेल्थेअचेल ठेकेदारहरूको चहलपहल छतस्करहरूको तजविज चल्छसत्ता बन्दूकको नालबाट जन्मन्छ […]

कवि तथा लेखक एवं माक्र्सवादी स्रष्टा शोभा दुलालद्दारा लिखित ‘धुमिल स्मृति’ पुस्तक पढ्दैँ जाँदा नेपालको इतिहासमा एउटा महान परिघटना, एउटा महान पहल कदमी र एउटा विद्रोहको रुपमा अमिट र अमर मानिएको जनयुद्घको त्यो प्रक्रियामा आफैले देखेका, भोगेका र विस्मृतिमा रहेका कैँयौँ यथार्थहरु पुनर्ताजकि भैरहेको एउटा जीवन्त अनुभुतिहरुसँग जोडिन पुगेँ । लेखक स्वंयमले भने झैँ – […]

यो तस्करहरू हिड्ने बाटो हो भन्छतस्करहरू असती प्राणी हुन पनि भन्छतस्करहरूलाई प्रेम गर्न सकिन्न पनि भन्छयो बाटो हिडेपछिअसल मान्छे पनि तस्कर बन्छन् भन्छतर लुखुर लुखुर त्यही बाटो हिडिरहन्छ !यिनीहरूले मार्क्सवाद पोलेर खाए भन्छयिनीहरूले देश पनि बेच्न सक्छन् भन्छयिनीहरू कम्युनिष्ट त हुदैहोइनन्सामान्य वामपन्थी पनि होइनन् भन्छमलाई एता यसो भन्छर,तुरुन्तै अघि गाली गरेको बाटो हिड्दैतिनै गाली गरेका […]

मलाई मार्क्सको याद आयो भनेबैज्ञानिक समाजवाद र विश्वसाम्यवादको तस्बिर देख्छुमैले मार्क्सको जिबनी पढेरसर्वहारा वर्गसंग मेल खानेतस्बिरहरु भेटाउछु । मलाई रुसी लेनिनकोयाद आयो भनेलेनिनले मार्क्सवादलाई आत्मसात गरेररुसी जार शाहको सत्ता कब्जा गरेको इतिहास सम्झन्छु । मैले लेनिनको जिबनी पढेररुसी उत्पीडित जनतालाई लेनिनलेबैज्ञानिक समाजवादी व्यवस्था वितरण गरेको इतिहास भेटाउछु ।। मलाई माओको याद आयो भनेजनवादी व्यवस्था प्राप्तिपछीकोअहिले […]

कैले सूर्योदयको घामतिर पिठ्युँ फर्काएरकैले सूर्योदयको घामलाई देब्रे पारेरकहिले अतितमा पुग्दैकहिले वर्तमानमा डुब्दैकहिले आफूलाई संझदैकहिले आफैलाई बिर्सदै‘भोलि उठी कहाँ जाने केही थाहा छैन…..’गीतको मनोदशामाकमरेड दस्तावेज लेख्न बस्नु भएको छ !‘अन्तराष्ट्रिय परिस्थिति’दस्तावेजको थालनी यसरी गर्थे कमरेडर लगत्तै आउँथ्यो अमेरिकी साम्राज्यवादत्यसपछि भारतीय विस्तारवादत्यसपछि चीनीया संसोधनवादराष्ट्रिय प्रतिरोध युध्दसुरुङ्ग युध्दसंसोधनवादको भण्डाफोरक्रमश: आउथे दस्ताबेजमा !त्यपछि आउथ्यो राष्ट्रिय परिस्थितिनिरङ्कुश राजतन्त्रसाम्राज्यवादको दलाल […]