रचना / सङ्गीत : चिरन सी ए हावा उडाईदेउ जनजनको सबै कुरीतिहरुए खोला बगाईदेउ मनमनको सबै फोहोरहरु । कुरीतिभित्र देश खोज्ने सोचहरु,अस्लिलतामा जीवन रोज्ने मनहरु,सुन्नै नसकिने मनै भाचिने बिचारहरु,हुनै नहुने जीवन कुजिने ब्यवहारहरु, ए हावा उडाईदेउ जनजनको सबै कुरीतिहरुए खोला बगाईदेउ मनमनको सबै फोहोरहरु । भन्ने एउटा गर्ने अर्को कर्महरु,लक्ष्य पुर्ब पश्चिम् हिड्ने पाईलाहरु,देश भडाउने […]

-चिरन सीआउनुहोस,आउनुहोस,लैजानुहोस,सस्तो मुल्यमा बिक्रीमा छ,लैजानुहोस,१ बर्ष मात्रै पुरानो,राम्रो कण्डिसनको,बिक्रीमा छ !,साथिहरु,२०८१ साल बिक्रीमा छ !,२०८१ सालसङ्गै,२०८१ सालकै क्यालेन्डर पनि,बिक्रीमा छ,क्यालेन्डर सङ्गै,नाम पनि, दाम पनि, बदनाम पनिबिक्रीमा छ,होलसेल मुल्यमा एकमुष्ट,बिक्रीमा छ,आउनुहोस,आउनुहोस,लैजानुहोस,सस्तो मुल्यमा बिक्रीमा छ । आउनुहोस,आउनुहोस,लैजानुहोस,सस्तो मुल्यमा बिक्रीमा छ !,प्रतिगमन,बिक्रीमा छ,प्रतिगमन सङ्गै,राजा पनि बिक्रीमा छ,राजासङ्गै रानी, हात्ती, घोडा, उट, सिपाही,सबै बिक्रीमा छ,जम्मा १ बर्ष पहिला किनेको,१ […]

-चिरन सीपरार पनि आएको थियो,पोहोर पनि आएकै थियो,अहिले पनि आएकै छ,आगुम पनि आउने छ,उल्लासमय शुभकामना,एकातिर,सङ्कटपुर्ण जिन्दगीहरुको लस्कर छ,अर्कोतिर,उल्लासमय शुभकामनाका लस्कर छ्न,लौ भन ?,कस्लाई ग्रहण गरौ म !,सङ्कटपुर्ण जिन्दगी कि ?,नयाँ बर्ष २०८२ का उल्लासमय शुभकामना । सहिदहरुका फोटा भित्तामा,झुण्डाएर,पुर्लुक्क फोटातिर हेर्दै,शुभकामना लेख्दै !,घरका भित्ताहरुमा जुण्डिएका छ्न,सहिदहरु,लखन थापा,शुक्रराज, धर्मभक्त,गङालाल, दशरथ,शुखानि जङ्गलमा झुण्डाईएका,जिन्दगी छ्न,जनयुद्धमा बलिदानी दिनेहरु,एकीकृत जनक्रान्तिमा […]

–अनिल शर्मा कोभिड–१९ महामारीको कारण देशमा सरकारले बन्दाबन्दी घोषणा गर्ने निश्चित भएपछि सहरमा बस्नुभन्दा गाउँमा उपयुक्त होला भनेर चैत ८ गते भोजाड, भरतपुरबाट पहाडतिर लागेँ । लोथर बजार नपुग्दै माथि उकालो बाटो हुँदै बजारकै साथी ऋषि सुवेदीसहित लोथरतिर लाग्यौँ । त्यसदिन जनयुद्धकालकै कार्यकर्ता मानबहादुर चेपाङको घरमा बास बसियो । राप्ती–१, (साविक लोथर), तारेवाङ गाउँका मानबहादुर […]

-चिरन सी सडक थाकेको छ,सङ्गैका बोट, बिरुवा,निहुरिएका छ्न,घरका भित्ताहरुले,नारा बाहेक अरु,सुन्न छाडिसके,सडक छेउछाउका,रिलिङ्ग नि : शब्द :निकासको पर्खाईमा छ,सधै,कालो –मुकुण्डो भिरेको,सङ्गठित जमात,आउँछ,काडे तारको पर्खाल सामु,सधै झै ठिङ्ग उभिन्छ,माथिको आदेश कुर्छ,भोक पचाउछ अनि जान्छ ।१० औं दिन भयो,यो प्रक्रिया,अनिस्चय छ जिन्दगी जुलुसको,किनकीषड्यन्त्रकारीहरु,कुनामा बसेर षड्यन्त्र गर्दैछन् ,अनपढ भएको भए,तनावानाले काम गर्थ्यो,फेरि शिक्षित जुलुस,फेरि,यो चोटि झुक्दै नझुक्ने रे […]

-चिरन सी झुण्ड, झुण्ड, जुलुसका पैतलाले,काठमाडौलाईथिचिरहेको छ,यतिबेला !,त्यही जुलुसको बीचबाट,एकजना अधबैसे नेता,जुरुक्क उठ्छ र !,पसिना चुहाउदै,यताउती हेर्छ,उफ्री, उफ्री, भन्छ,लाग्छ !,उसको सर्वश्व गुमेको छ !,जुट, जुट, जुट,पर्लाक, पुर्लुक नियाल्छ,पुलिसतिर हेर्छ,र, फेरि भन्छ,जुट, जुट, जुट !,तर,बुझ्दैन उसले,जुट्नेहरु त !,उहिल्यै,मलेसियाको जङ्गलमा,भेडा चराउदै छ, साईला !,भेडा । पोहोर जस्तै,माईतिघर मण्डलाले दिनहुँ,हुलका हुल,आफ्नै माईतिलाई जस्तै,सम्मान गर्छ,उनिहरुको चीत्कार सुन्छ,पीडा बुझ्छ,तर,बोल्न सक्दैन,किनकी,सधै […]

-चिरन सी रहर बाटोमा,आउदै रहेछ !,सोधे कता ?,भन्यो रहर मेट्न !,कहाँ मेटिन्छ रहर ?,फेरि भन्यो शहर तिर,लाग्यो !,रहर मेटिने शहर,कहाँ भेटिन्छ ह !, रहर बाटो लाग्यो,सोचे !,सहि कुरा,रहर शहर मै भेटिन्छ,शहरमै फुल्छ, फक्रीन्छ र झर्छ,रहरको पनि बाध्यता छ यहाँ,के गरोस बिचरा !,अरुलाई होइन , आफैलाई,गाउँ होइन , शहर,देश होइन, बिदेश,कुदेको छ, दौडिएको छ,भाग्ने सुख छैन,थाक्ने […]

 – प्रा. डा. ताराकान्त पाण्डेय प्रस्तुत आलेख अनुसन्धानमूलक लेखन अर्थात् प्राज्ञिक लेखनका संरचनागत विशेषताबारेको विमर्शसँग सम्बन्धित छ । यसमा शोधशास्त्रलाई आधार बनाएर प्राज्ञिक लेखनका विशेषता र अभिलक्षणमाथि प्रकाश पार्दै यसका संरचनागत पक्षलाई उद्घाटित गर्ने काम गरिएको छ । त्यस क्रममा प्राज्ञिक लेखन सिर्जनात्मक लेखनका व्यतिरेकमा त्यस्तो औपचारिक वस्तुपरक लेखन जसमा विशिष्ट तर्क (आर्गुमेन्ट) पद्धतिको उपयोग […]

– शिला यादव प्रिय कमरेड !हरपल सम्झिरहेको छु –हामी आपसमा गफिन्थ्यौंको कहिले सहिद हुने !हामीमा पहिलो हुने चाह हुन्थ्यो । तिमी पहिलो सहिद भयौतिमीले मलाई पराजित ग¥यौतिमीले जितेको अन्तिम यात्रामामैले ईष्र्या गरेंतिमी बलिदान हुँदाविक्षिप्त भएर सिरानी भिजाएँएकातिर तिमीबिना जीवनस्वीकार्य थिएन मलाईअर्कोतिर दुई वटा बचेरा थिएतिमीसँगै मरेरबचेराको लागि बाँचेको थिएँ । समरतिर देख्थेंहजारौँ युवा तिम्रो पथमार […]