नेपालमा विदेशी हस्तक्षेप बढेर जाँदा एकपछि अर्को घटनाहरु भइरहेका छन् । सत्ता र शक्तिमा रहेकाहरु समस्या चर्काउन तिरै बढी उद्यत देखिन्छन् भने समस्याको समाधान गराउने कुनैपनि प्रयास हुन सकिरहेको छैन । नेपालको हालको आवश्यकता भनेकै राष्ट्रिय एकता र सहमतिको राजनीति हो । तर त्यस विपरीत एकपछि अर्को गतिविधि हुँदै गएकाले राष्ट्र नै संकटमा परेको मूल्यांकन […]

नेपालको राजनीतिक जीवनमा दलबदल एउटा पुरानो तर निरन्तर दोहोरिने समस्या हो । बहुदलीय व्यवस्थासँगै राजनीतिक स्वतन्त्रता र प्रतिस्पर्धा बढे पनि दलबदलले पार्टीहरूको स्थिरता कमजोर बनाइरहेको छ । दलबदलका कारणहरू धेरै छन्, तर ती सबैको मूलमा राजनीतिक संस्कृति, दलहरूभित्रको व्यक्तिगत स्वार्थका रुपमा प्रयोग भएको देखिन्छन् । पहिलो कारण विचारधारात्मक अस्थिरता हो राजनीतिक दलहरू प्रायः स्पष्ट सिद्धान्त […]

नेपाल देशभित्र पूर्व पश्चिम फैलिएको लामो नदी झैं रहेको दक्षिणी किनारालाई मधेश भन्दछन यहाँका बसोबास गर्नेलाई मधेसी, मदिसे, मर्सिया, बिहारी, धोती, भारतीय भनि हेप्ने चलन उहिलेदेखि चल्दै र चलाउँदै आएको पाइन्छ यहाँका वनजंगल, चूरे, पहाड, खोला, नाला, रहेको समतल भू–भागको नाम तराई मधेश हो यसक्षेत्रको विशेषता संस्कृति र सभ्यता प्रायः भारतको बिहार र उत्तर प्रदेससँग […]

विश्वमा धेरै प्रकारका दर्शनहरु छन् । दार्शनिक फाँट अन्तर्गत दार्शनिक प्रणालीभित्र विभिन्न प्रणालीहरु रहेका छन् । सबै दर्शनहरु वर्गीय पक्षधरतामा आधारित छन् । विश्व मानव समाजमा वर्गको उत्पत्तिसँगै दर्शनको उत्पत्ति भएको प्रमाणित भइसकेको छ । दर्शनको पक्षधरतासम्बन्धी विषय ज्यादै महत्वपूर्ण विषय हो । यसलाई हचुवाको भरमा र टपर्टुईयाँ ज्ञानका आधारमा निष्कर्षमा पुग्नु अज्ञानता ठहर्दछ । […]

समाजवाद निर्माण गर्न आवश्यक कुरा भनेको जनताको सक्रिय सहभागिता हो, किनकि जनता नै क्रान्तिको वास्तविक नायक हुन् – माओ जनताले चाहेको जस्तो राज्य व्यवस्था भएको छैन किनभने जनताले चाहेको व्यवस्थामा शिक्षा स्वास्थ्य रोजगारको ग्यारेन्टी चाहेको हो तर, राज्यले जनतालाई पटक–पटक झुक्याउने र दमन गर्ने शैलीहरू अपनाउदै आएको छ । राज्यको दमनमा नेपाली जनता नेपालको इतिहासमा […]

विश्वमा राजनीतिक अस्थिरता र कलह बढ्दै गएको छ भने त्यसको मारमा पर्नेहरुमध्ये पत्रकारहरुको संख्यासमेत उल्लेख्य रहेको छ । गतसाता बुधबारमात्र मानव अधिकारको संरक्षणका लागि विश्वव्यापी साझा सहकार्य र प्रतिवद्धताको लक्ष्यसहित संसारभर ७७ औँ अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस मनाइएको थियो । सन् १९४८ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले पारित गरेको मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र (युडीएचआर) को स्मरणमा […]

 लोकतन्त्रमा जनताको अभिमत लिन चुनाबको आवश्यकता हुन्छ । प्रजातन्त्रमा जनताको लागि जनताद्धारा जनताको शासनको लागि प्रतिनिधिको निर्वाचन गरिएको हुन्छ । तिनै जन प्रतिनिधिले ऐन कानुन बनाउँछन् । त्यही कानुन अनुसार राज्यको प्रशासन चलेको हुन्छ । तर, नेपालमा लोकतन्त्र हात्तीको देखाउने दाँत मात्र हो । लोकतन्त्र भनेर जनताको शासन मानिन्छ । तर, व्यवहामा कुलिन तन्त्रबाट एउटा […]

हामी हाम्रो सोच र चिन्तनलाई प्रकृतिलाई केन्द्र बनाइ सोच्दा सही र सत्य ठाउँमा पुगिन्छ । यसरी नै मानव उत्पत्ति भए देखि बलियोले निर्बलियो माथि हस्तक्षेप गर्दै आएको तथ्यबाट इंकार गर्न सकिन्न । यो प्रकृति, वनस्पति र पशु पंक्षि सबै ठाउँमा लागू हुन्छ यस कुरालाई तथ्यको आधारमा होइन बरु काल्पनिक आधारमा मात्रै खण्डन गर्न सकिन्छ तथ्य […]

 “ धर्म जनताको लागि अफिम हो” – कार्ल माक्र्स  “ धर्म “फलहीन पूmल हो” – भी. आई. लेनिन धर्म के हो ? धर्मको कहिले र कसरी भयो ? धर्म केमा आधारित रहेको छ ? आदिबारे यश लेखमा धर्मकाबारेमा माक्र्सवादी विश्वदृष्टिकोणका आधारमा विश्लेषण गर्ने प्रयत्न गरिनेछ । (१) धर्म भनेको के हो ? धर्म भनेको मानवीय […]

आज कम्युनिष्ट पार्टीहरूमा चुनावको बारेमा धेरै बहसहरु छन । चुनाव भनेको के हो, मोर्चा हो कि रणनीति वा कार्यनीति हो भन्ने कुरामा बहस छैन । तर चुनावको बारेमा कम्युनिष्ट भित्र विभाजनहरू देखिन्छन् । कसैले भन्छन् यो चुनाव पूँजीवाद हो, कसैले भन्छन् समाजवाद हो, कसैले भन्छन् चुनाव नै सबैथोक हो । कसैले भन्छन् यो चुनाव एउटा […]