नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलनको इतिहास निकै लामो उतार–चढावपूर्ण र विभाजन–एकताको चक्रले भरिएको छ । यस लेखमा यसको संक्षिप्त तर विस्तृत ऐतिहासिक विवेचना प्रस्तुत गर्ने कोसिस गरिएको छ । नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलन पाँच दशकभन्दा बढीको इतिहासमा बारम्बार एकता र विभाजनमा दोहोरिने विशेषताले चिनिन्छ । यो चक्र किन उदाउँदै गइरहेको छ भन्ने बुझ्न केही प्रमुख कारणहरू हेर्नुपर्दछ । […]

नेपालमा राजनीतिक अन्योल अनिश्चितता दिन प्रतिदिन बढेर गएको छ । खासगरी गत भदौ २३ र २४ गतेको विध्वंशले राष्ट्रको सम्पति आगामी ५० वर्षमा पनि पूर्ति नहुनेगरी क्षति गरेको छ भने देशको राष्ट्रिय राजनीति, पार्टी राजनीति र सत्ता राजनीतिलाई समेत नकारात्मक ढंगले क्षतबिक्षत बनाउने काम गरेको छ । कतिपयले अझै पनि लोलोपोतो गरेपनि जेन–जी आन्दोलन नेपालका […]

माओवाद सम्बद्ध र माओवाद इतर दश राजनैतिक दलहरुको बैठक बालुवाटारमा बसेको छ । प्रश्न छ के माओवादीहरु सबै एक ठाउँमा होलान् ? डा. बाबुराम भट्टराईको भनाई अनुसार सबै पार्टीहरु तत्काल एक जुट हुन नसकेमा मोर्चाबन्दी गर्ने वा सहकार्य गर्ने भनाइ हुँदै आएको छ । अहिले नेकपा माआवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड विरुद्ध खुल्ला मंचको […]

नेपालको राष्ट्रिय राजनीतिका साथै सत्ता राजनीतिमासमेत अनौठा परिदृश्यहरु देखिएका छन् । जसकाबारेमा बिभिन्न कोणबाट छलफल हुनु जरुरी भएको छ । कुनैपनि देशमा राष्ट्र प्रमुखलाई संविधानको संरक्षक मान्ने गरिन्छ । तर नेपालमा राष्ट्र प्रमुख राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलबाट जानजान संसदको बर्षे अधिवेशन जारी रहेकै अवस्थामा त्यस बाहिरबाट निर्णयगर्ने काम भयो । उहाँले गत भदौ २३ र २४ […]

सम्राज्यवादका सम्राटहरूको चाहना सधैं एउटै रह्यो–शहरमा सन्नाटा होस्, सडकहरू केवल उनीहरूको जुलुसले भरिऊन्, भीडहरू नाचून् तर गीत उनीहरूको बजोस् । शहरका जनता र विद्रोहीहरू एउटै चोकमा भेटिए भने इतिहास तात्छ, तानाशाहीको किल्ला भत्किन्छ, त्यसैले उनीहरू सधैं डराउँछन्–भेट हुन नदिन । शहरको हरेक टावर, हरेक पुल, हरेक चौकमा उनीहरूको निगरानी छ । सीसीटिभीको आँखाभन्दा पनि डरिलो […]

देश अहिले यथार्थमै एउटा गम्भीर संक्रमणको चरणमा छ । यस अवस्थालाई बुझ्न सतही दृष्टि पर्याप्त हुँदैन गहिरो विश्लेषण तथ्य र प्रमाण आवश्यक छन् । २०८२ साल भदौ २३ र २४ गते देशभर भड्किएको जेनजी आन्दोलनले केवल तत्कालको असन्तुष्टि मात्र देखाएन दशकौँदेखि थिचिँदै आएका संरचनागत समस्या, अव्यवस्था, भ्रष्टाचार, नेतृत्वहीनता र कमजोर शासन प्रणालीको वास्तविक अनुहार बाहिर […]

संसारमै पहिलेदेखि नै उग्र वामपन्थीहरु अन्तत दक्षिणपन्थी भासमा फस्छन्भन्ने भनाई रहँदै आएको छ । बिचारको सन्तुलन मिलाउनु आफैमा एक कठीन काम हो । नेपालमा यस्ता अनगिन्ती उदाहरणहरु रहेका छन् । जसमध्ये दुईटा घटनालाई दृष्टान्तका रुपमा लिने गरिन्छ । त्यो हो झापा विद्रोह र माओवादी जनयुद्ध । हाल दुबै विद्रोह चरम दक्षिणपन्थी भासमा फसेको अवस्था छ […]

बैंकिङ क्षेत्र एक समय देशको आर्थिक स्थायित्वको पर्याय मानिन्थ्यो । यो क्षेत्रले केवल वित्तीय कारोबार मात्र होइन समग्र आर्थिक गतिशीलतालाई दिशा दिने भूमिका निर्वाह गर्दै आएको थियो । तर चालू आर्थिक वर्ष २०८२/०८३ को पहिलो त्रैमासिक नतिजाले बैंकिङ प्रणालीभित्र गहिरो असन्तुलन र नाफा संकटको संकेत दिएको छ । वाणिज्य बैंकहरूले सार्वजनिक गरेका वित्तीय विवरणले देखाउँछ […]

  क्रान्ति कुनै सजावट होइन, त्यो विस्फोट हो– विस्फोट जुन पुरानो समाजका हड्डी, रगत र माटोलाई चिरिँदै नयाँ समाजको जन्म कराउँछ । क्रान्तिले केवल दुष्मनका बम र बन्दुकसँग युद्ध गर्दैन, त्यो मनुष्यका भित्र बस्ने सडेको सोच, स्वार्थी प्रवृत्ति र प्रतिक्रान्तिकारी मानसिकता विरुद्धको युद्ध पनि हो । क्रान्तिको पहिलो चरण सधैँ बाहिरी शत्रुविरुद्ध हुन्छ । जहाँ […]