देश अहिले यथार्थमै एउटा गम्भीर संक्रमणको चरणमा छ । यस अवस्थालाई बुझ्न सतही दृष्टि पर्याप्त हुँदैन गहिरो विश्लेषण तथ्य र प्रमाण आवश्यक छन् । २०८२ साल भदौ २३ र २४ गते देशभर भड्किएको जेनजी आन्दोलनले केवल तत्कालको असन्तुष्टि मात्र देखाएन दशकौँदेखि थिचिँदै आएका संरचनागत समस्या, अव्यवस्था, भ्रष्टाचार, नेतृत्वहीनता र कमजोर शासन प्रणालीको वास्तविक अनुहार बाहिर […]

संसारमै पहिलेदेखि नै उग्र वामपन्थीहरु अन्तत दक्षिणपन्थी भासमा फस्छन्भन्ने भनाई रहँदै आएको छ । बिचारको सन्तुलन मिलाउनु आफैमा एक कठीन काम हो । नेपालमा यस्ता अनगिन्ती उदाहरणहरु रहेका छन् । जसमध्ये दुईटा घटनालाई दृष्टान्तका रुपमा लिने गरिन्छ । त्यो हो झापा विद्रोह र माओवादी जनयुद्ध । हाल दुबै विद्रोह चरम दक्षिणपन्थी भासमा फसेको अवस्था छ […]

बैंकिङ क्षेत्र एक समय देशको आर्थिक स्थायित्वको पर्याय मानिन्थ्यो । यो क्षेत्रले केवल वित्तीय कारोबार मात्र होइन समग्र आर्थिक गतिशीलतालाई दिशा दिने भूमिका निर्वाह गर्दै आएको थियो । तर चालू आर्थिक वर्ष २०८२/०८३ को पहिलो त्रैमासिक नतिजाले बैंकिङ प्रणालीभित्र गहिरो असन्तुलन र नाफा संकटको संकेत दिएको छ । वाणिज्य बैंकहरूले सार्वजनिक गरेका वित्तीय विवरणले देखाउँछ […]

  क्रान्ति कुनै सजावट होइन, त्यो विस्फोट हो– विस्फोट जुन पुरानो समाजका हड्डी, रगत र माटोलाई चिरिँदै नयाँ समाजको जन्म कराउँछ । क्रान्तिले केवल दुष्मनका बम र बन्दुकसँग युद्ध गर्दैन, त्यो मनुष्यका भित्र बस्ने सडेको सोच, स्वार्थी प्रवृत्ति र प्रतिक्रान्तिकारी मानसिकता विरुद्धको युद्ध पनि हो । क्रान्तिको पहिलो चरण सधैँ बाहिरी शत्रुविरुद्ध हुन्छ । जहाँ […]

पृष्ठभूमि  मेवा नेपाली संस्कृति तथा धार्मिक कार्यक्रमहरूमा अत्याधिक प्रयोग हुने फल हो । मेवा उष्ण तथा उपोष्ण हावापानी भएका स्थानहरूका कृषक र मेवा पारखीहरूले रोप्न रुचाउने फल हो । भू–मध्य रेखा वरिपरिको गर्मी र उच्च आद्रदा भएका मुलुकहरूमा मेवाका बोटहरु प्राकृतिक रूपमा पाइन्छन् वा बृहत रूपमा रोपिन्छन् । मध्य अमेरिका, अफ्रिका, हिन्द–प्रशान्त क्षेत्र, भारत हुँदै […]

विश्वले हरेक वर्ष महान् अक्टोबर समाजवादी क्रान्ति दिवस मनाउने गर्दछ । यो तत्कालीन रूसी पत्रो अनुसर ७ नोभेम्बरका दिन पर्दछ । यस वर्षको यो महान अक्टोबर क्रान्तिको वार्षिकोत्सवको अवसर(नोभेम्बर ७)लाई पनि विभिन्न किसिमले स्मरण गर्ने कार्यक्रम गरिँदैछ । त्यो क्रान्ति रुसी क्रान्तिकारी माक्र्सवादी चिन्तक तथा सुझबुझपूर्ण किसिमले जनताको संघर्षको सफल नेतृत्व गर्ने नेता भ्लादिमिर इलिच […]

नेपालको राजनीतिक इतिहासमा नेपाली कांग्रेस केवल एक दल होइन लोकतन्त्रको पर्यायको रूपमा चिनिन्छ । यही पार्टीले मुलुकमा बहुदल, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र संवैधानिक शासन प्रणालीको बीज रोपेको थियो । तर आज यही कांग्रेस आफ्नै विचार र अस्तित्वको दोभानमा उभिएको छ । संस्थापकहरूले कल्पना गरेको ‘उदार लोकतान्त्रिक कांग्रेस’ र आजको सत्ता केन्द्रित कांग्रेसबीचको दूरी यति बढिसकेको छ […]

नेपाली राजनीतिमा अहिले पार्टीहरु, खासगरी कम्युनिस्ट नामधारी पार्टीहरु फुट्ने र जुट्नेको होडबाजी नै चलेको छ । एकता र फुटको बीचमा द्वन्द्वात्मक अन्तरसम्बन्ध रहेको हुन्छ । यी दुई विपरीत प्रवर्गहरुको अस्तित्व नै एक अर्कोमा अन्तरनिहित पनि छ । भन्नुको तात्पर्य एकता हुनलाई फुट भएकै हुनुपर्ने र फुटको अस्तित्व हुनलाई एकता हुनै पर्ने हुन्छ । द्वन्द्ववादमा जसरी […]

२५ अक्टोवर, अन्तर्राष्ट्रिय कम्युनिष्ट आन्दोलनको इतिहासमा एक ऐतिहासिक दिनको रुपमा स्थापित गर्न सफल भएको दिन । जुन क्रान्तिले विश्वमा पहिलो पटक सामन्तवाद र साम्राज्यवादको शोषण, दमन र उत्पिडनको जाँतोमुनि पिल्सिएका विश्वका उत्पिडित तथा मुक्तिकामी जनताको लागि वैज्ञानिक समाजवादी मार्गलाई देखाएको थियो । विश्वमा सामन्तवादलाई समूल नष्ट गर्न फान्सेली पूँजीवादी क्रान्तिको जति ठूलो महत्व छ पूँजीवाद–साम्राज्यवादलाई […]