समाजवाद निर्माण गर्न आवश्यक कुरा भनेको जनताको सक्रिय सहभागिता हो, किनकि जनता नै क्रान्तिको वास्तविक नायक हुन् – माओ जनताले चाहेको जस्तो राज्य व्यवस्था भएको छैन किनभने जनताले चाहेको व्यवस्थामा शिक्षा स्वास्थ्य रोजगारको ग्यारेन्टी चाहेको हो तर, राज्यले जनतालाई पटक–पटक झुक्याउने र दमन गर्ने शैलीहरू अपनाउदै आएको छ । राज्यको दमनमा नेपाली जनता नेपालको इतिहासमा […]

विश्वमा राजनीतिक अस्थिरता र कलह बढ्दै गएको छ भने त्यसको मारमा पर्नेहरुमध्ये पत्रकारहरुको संख्यासमेत उल्लेख्य रहेको छ । गतसाता बुधबारमात्र मानव अधिकारको संरक्षणका लागि विश्वव्यापी साझा सहकार्य र प्रतिवद्धताको लक्ष्यसहित संसारभर ७७ औँ अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस मनाइएको थियो । सन् १९४८ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले पारित गरेको मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र (युडीएचआर) को स्मरणमा […]

 लोकतन्त्रमा जनताको अभिमत लिन चुनाबको आवश्यकता हुन्छ । प्रजातन्त्रमा जनताको लागि जनताद्धारा जनताको शासनको लागि प्रतिनिधिको निर्वाचन गरिएको हुन्छ । तिनै जन प्रतिनिधिले ऐन कानुन बनाउँछन् । त्यही कानुन अनुसार राज्यको प्रशासन चलेको हुन्छ । तर, नेपालमा लोकतन्त्र हात्तीको देखाउने दाँत मात्र हो । लोकतन्त्र भनेर जनताको शासन मानिन्छ । तर, व्यवहामा कुलिन तन्त्रबाट एउटा […]

हामी हाम्रो सोच र चिन्तनलाई प्रकृतिलाई केन्द्र बनाइ सोच्दा सही र सत्य ठाउँमा पुगिन्छ । यसरी नै मानव उत्पत्ति भए देखि बलियोले निर्बलियो माथि हस्तक्षेप गर्दै आएको तथ्यबाट इंकार गर्न सकिन्न । यो प्रकृति, वनस्पति र पशु पंक्षि सबै ठाउँमा लागू हुन्छ यस कुरालाई तथ्यको आधारमा होइन बरु काल्पनिक आधारमा मात्रै खण्डन गर्न सकिन्छ तथ्य […]

 “ धर्म जनताको लागि अफिम हो” – कार्ल माक्र्स  “ धर्म “फलहीन पूmल हो” – भी. आई. लेनिन धर्म के हो ? धर्मको कहिले र कसरी भयो ? धर्म केमा आधारित रहेको छ ? आदिबारे यश लेखमा धर्मकाबारेमा माक्र्सवादी विश्वदृष्टिकोणका आधारमा विश्लेषण गर्ने प्रयत्न गरिनेछ । (१) धर्म भनेको के हो ? धर्म भनेको मानवीय […]

आज कम्युनिष्ट पार्टीहरूमा चुनावको बारेमा धेरै बहसहरु छन । चुनाव भनेको के हो, मोर्चा हो कि रणनीति वा कार्यनीति हो भन्ने कुरामा बहस छैन । तर चुनावको बारेमा कम्युनिष्ट भित्र विभाजनहरू देखिन्छन् । कसैले भन्छन् यो चुनाव पूँजीवाद हो, कसैले भन्छन् समाजवाद हो, कसैले भन्छन् चुनाव नै सबैथोक हो । कसैले भन्छन् यो चुनाव एउटा […]

नेपालको राजनीतिक इतिहास हेर्दा समाज रुपान्तरणका सबै महत्वपूर्ण अध्यायहरूमा कम्युनिष्ट आन्दोलनको निर्णायक भूमिका रहेको देखिन्छ । जनयुद्ध, जनआन्दोलन, वर्ग वर्गीय संघर्ष, प्रतिरोध, किसान श्रमिकको हकहितलगायतका संघर्षले नेपाललाई आजको रुप ल्याउन महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन् । तर समसामयिक परिस्थितिमा एउटा ठूलो बहस उठेको छ कम्युनिष्टहरूले चुनावमा जानु भनेको संसदवादी हुनु हो कि क्रान्तिकारी मार्गकै एउटा अङ्ग […]

नेपाल मामिलामा  चीन, भारत र अमेरिकाकाबीचमा खिचातानी भइरहेकै बेला गतसाता बिहीबार रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन दुई दिने भारत भ्रमणमा शिलशिलामा नयाँदिल्ली आइपुग्नु भएको थियो । त्यसैगरी गत शुक्रबार दुइदेशका नेताहरुका बीचमा एकल र सामुहिक वार्ता भएको थियो । जसप्रति विभिन्न क्षेत्रले विभिन्न कोणबाट हेरेको देखिएको छ । पहिलो, रुस र भारत आफैबीचमा गहिरो र अशल […]

जेन–जी विद्रोहपछि नेपालको राजनीति संवेदनशील मोडतिर उभिएको छभने यो विद्रोहले नेपालको राजनीतिक बहसलाई नयाँ केन्द्रमा पु¥याएको छ । रोजगारी नहुँदा विदेशिनु पर्ने बाध्यता, शिक्षा र स्वास्थ्य को अवसरमा असमानता, पुराना पार्टीहरूको गुटबन्दी, तथा भ्रष्टाचारले भरिएको राजनीतिप्रति युवाहरूमा विकसित आक्रोश सडकमा झल्कन थाल्यो र त्यो विद्रोहले पुराना पार्टी र पार्टीका पुराना नेताहरुलाई राजनीतिबाट बहिस्कार ग¥यो । […]

नेपालमा राजनीतिक संकट झन गहिरिएर गएको देखिएको छ । विभिन्न पक्षहरु संकटको समाधानतिरभन्दा यसलाई थप चर्काउने तिरै लागेका देखिन्छन् । केहीले आगामी फागुन २१ गते हुने भनिएको निर्वाचन, केहीले संसदको पुनस्र्थापना र केहीले देशमा आमूल राजनीतिक परिवर्तनमा जोड दिएको देखिएको छ । तर नेपालमा राष्ट्रिय एकता र सहमतीय राजनीतिक वातावरण बन्न नसकेका कारण उपरोक्त तीनवटै […]