नेपालका बेलाबखत विचित्रका घटनाहरु हुने गर्दछन् । त्यसमध्येको पछिल्लो घटना गत भदौ २३ र २४ मा भएका गतिविधिका कारण गरिएको सरकारको परिवर्तन र संसदको विघटन हो । दलीय व्यवस्था भएको मुलुकमा विभिन्न किसिमका आन्दोलनहरु भइरहन्छन् । जसलाई विभिन्न राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय शक्तिहरुले आ–आफ्नो पक्षमा प्रयोग गर्न–गराउन प्रयास गर्ने संभावना पनि रहन्छ । तर, स–साना घटना […]

क्रान्तिकारी कम्युनिस्टहरू माक्र्सवाद–लेनिनवाद–माओवादलाई आफ्नो पार्टीको पथप्रदर्शक सिद्धान्त मान्दछन् । यो मार्गदर्शक सिद्धान्तले ठोस परिस्थितिको ठोस विश्लेषण गर्न सिकाउँछ । मार्गनिर्देशक मान्ने र त्यसलाई लागू गर्ने कुरामा फरक प¥यो भने त्यो मालेमावादी द्वन्द्वात्मक तथा ऐतिहासिक भौतिकवाद नभएर यान्त्रिक तथा अधिभूतवादी आदर्शवाद हुन्छ । मार्गदर्शक सिद्धान्तअनुसार ठोस परिस्थितिको ठोस विश्लेषण भएन भने ठोस योजना नबन्दो रहेछ र […]

प्रस्तावनानेपालको इतिहास हेर्यो भने जनपक्षीय आन्दोलन र विद्रोहहरूको लामो श्रृंखला देखिन्छ। यी सबैको साझा लक्ष्य एउटै छ । समाजलाई अनुशासनमा बाँध्ने असमान, शोषणकारी र दलाल प्रवृत्तिबाट मुक्त भई न्यायपूर्ण, समानतामूलक र स्वतन्त्र राष्ट्र निर्माण गर्ने । तर हरेक आन्दोलन वा विद्रोहलाई बुझ्ने दृष्टि फरक–फरक रहँदै आएका छन् । एकातिर जनताको बलिदान र न्यायपुर्ण आन्दोलनको चाहनालाई […]

बुढापाकाहरु भन्ने गर्छन्, ‘एउटा नबिग्री, अर्को सप्रिदैँन ।’ गत भदौ २३ र २४ गतेको जेन–जी आन्दोलनले तत्कालीन एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकार ढल्यो । करिव ८० जना युवाले आन्दोलनका क्रममा ज्यान गुमाए भने हजारौं घाइते, अंगभंग र बेपत्ता भएका छन् । कतिपयको एउटै सन्तान थियो, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएपछि वंश नै सकियो ।नेपालको संविधान, […]

नेपालमा गत भदौ २३ र २४ को घटनापछि एकाएक नाटकीय ढंगले सरकार परिवर्तन गरिएको छ । कतिपयले यसलाई सत्तापलटकै रुपमा लिएका छन्भने कतिपयले केवल सरकार परिवर्तनको रुपमा मात्र लिएको पाइएको छ । भदौ २३ गते जेन–जी समूहका नाममा एकाएक काठमाडौंको माइतिघरबाट आन्दोलन थालिएको थियो । सो समूहकाबारेमा पहिलो त नेपालीहरुलाई अझसम्म पनि राम्रो जानकारी हुनसकेको […]

नेपाली युवाहरू र विद्यार्थीहरूको आन्दोलनले सुरुमा एक ऐतिहासिक पहलको आभास दिलायो, तर केही घण्टामै यसको अराजक, बर्बर र दिशाहीन स्वरूप देखा पर्न थाल्यो। अतीतका १५० वर्षमा यहाँ अनेकौं आन्दोलनहरू भए, धेरैले बलिदान दिए, तर सामन्तवादको जकडबाट जनता मुक्त हुन सकेनन्। २०५२ फागुन १ देखि माओवादी नेतृत्वमा सुरु भएको जन- युद्द्को जग्मा २०६२/२०६३ को जनाआन्दोलन ले […]

आजको युग सूचना र प्रविधिको युग हो। विश्वव्यापी सञ्जालसँग जोडिएको नेपाल पनि यसबाट अलग छैन। फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, टिकटक जस्ता समाजिक सञ्जालहरू नेपाली समाजको दैनिकीमा गहिरो प्रभाव पारिरहेका छन्। यिनले सूचना प्रवाह, विचार अभिव्यक्ति, व्यवसाय, राजनीति र सामाजिक सम्बन्धलाई सहज बनाएका छन्। तर, अर्को पक्षमा भने यिनै प्लेटफर्महरू चरित्र हत्या, गलत सूचना फैलाउने, आपराधिक गतिविधि […]

लेनिन माक्र्सवादलाई सिद्धान्तबाट जीवन व्यवहारमा ओराल्ने पहिलो नेता र त्यसका व्यवहारिक पक्ष र कठिनाइ बारे व्याख्या गर्ने पहिलो व्यक्ति हुन् । अक्टोबर क्रान्ति सम्पन्न भरसकेपछि गठित तेस्रो कम्युनिष्ट इन्टर नेशनलनको पहिलो बैठकमा लेनिनले भन्नु भएको थियो, ‘‘हाम्रो क्रान्तिमा हामीले सिद्धान्त भन्दा व्यवहारको बाटो अपनायौं । त्यसकारण रुसको समाजवाद अन्य देशहरूका लागि यान्त्रिक अनुसरणको विषय हुनु […]