विचार

भारत पाकिस्तान युद्धले दिएको सन्देश

   पाकिस्तान भारतबाट टुक्रिएको एउटा देश हो । भारत करिब १ अर्ब ४४ करोड । चीन १ अर्ब ४२ करोड जनसंख्या भएको देश हो भने पाकिस्तान करिब २३ करोड जनसंख्या भ्एको देश हो । इस्लामबादीहरुले जम्मु कास्मिरलाई छुट्टै स्वतन्त्र देश बनाउन चाहन्छन् । तर भारतले दिएको छैन । यो भारतको हो तर बिबादित छ । […]

२०८२ जेष्ठ १२ गते, आईतवार

अबको पत्रकारिता ः प्रारम्भिक बयान

‘अबको पत्रकारिता कस्तो हुनुपर्छ ?’ यो विषय शीर्षकको हल खोज्नु चानचुने कुरा होइन । एउटा बसाइ र एउटा लेखोटले ¥याङका–ठ्याङ यस्तो हुनुपर्छ भन्ने विषय नै होइन । यद्धपी तत्वबोधका लागि एकाध जिज्ञासा उठाउने प्रयत्नसम्म गरिएको छ । सूचना प्रविधिको अभूतपूर्व विकासले अबको पत्रकारिताको रुपरेखा नै परिवर्तनको किनारामा पु¥याइ दिएको छ । परम्परागत ढंगले अबको पत्रकारिताले […]

२०८२ जेष्ठ १२ गते, आईतवार

गलत नीतिले सिर्जना गरेका अप्ठ्याराहरु

नेपालले ०६३ को परिवर्तनपछि देशको वस्तुस्थिति अनुसारको सही नीति तथा कार्यक्रम अख्तियार गर्न नसकेका कारण विभिन्न किसिमका विकृति र विसंगतिहरु बढेर गएको चर्चा भैरहेकै बेला ०७२ को संविधान निर्माणमा प्रत्यक्ष संलग्न भएका कतिपय नेताहरुलेसमेत उपरोक्त कुरालाई सार्वजनिकरुपमै स्वीकार गर्न थालेका छन् । ०७२ असोज तीन गते नयाँ संविधान घोषणा भएलगत्तै डा. बाबुराम भट्टराईले संविधानमा कतिपय […]

२०८२ जेष्ठ ७ गते, मंगलवार

माक्र्सवादको प्रतिपादन ः दार्शनिक फाँटमा क्रान्ति

  “माक्र्सवाद माक्र्सका विचारहरु र उनको शिक्षाको व्यवस्थित श्रृङखला हो । उन्नाइसौं शताब्दीमा माक्र्सवादका तीन संघटक तत्वहरुको उल्लेख गर्दै संसारका तीन अधिक्तम उन्नत देशहरूमा पैदा भएका तीन मुख्य विचारधाराहरु–शास्त्रीय जर्मन दर्शन, शास्त्रीय अंग्रेजी राजनीतिक अर्थशास्त्र र सामान्य फ्रान्सेली क्रान्तिकारी शिक्षाहरुसंग संलग्न फ्रान्सेली समाजवादलाई माक्र्सवादले अगाडि बढाउनु भयो र तिनलाई आफ्नो प्रतिभाले परिपूर्ण बनाउनु भयो ।” […]

२०८२ जेष्ठ ७ गते, मंगलवार

चुनौतीको चक्रव्यूहमा नेपाली अर्थतन्त्र

नेपालको अर्थतन्त्र अहिले अनेकौं घरेलु र बाह्य चुनौतीको दोहोरो चक्रव्यूहमा फसेको छ । महामारीपछिको पुनरुत्थान, वित्तीय अनुशासनको कमी, कर्जा वितरणको विकृति, र संस्थागत कमजोरीका कारण आर्थिक प्रणाली अस्तव्यस्त बनेको छ । अझ नियमनकारी संस्थाहरूको कमजोरीले लघुवित्त र सहकारी क्षेत्रहरूमा देखिएको अव्यवस्थाले अर्थतन्त्रमा गम्भीर संकट निम्त्याएको छ । कर्जाको अत्यधिक प्रवाह, त्यो पनि अनुत्पादक क्षेत्रमा, र […]

२०८२ जेष्ठ ६ गते, सोमबार

श्रम र कृषिसँग मानव समाज

 श्रमलाई सम्मान गर्नु साम्यवादको सान्दार गुण हो । उत्पादनको लागि मान्छे र प्रकृति बीचको सङघर्षलाई ज्ञान प्राप्त हुने स्रोत मानिन्छ । माओ किसान, श्रम र कृषिमा आत्मनिर्भर छन भन्ने कुरा हामी नागरिकहरूले बुझेनौ भने देश परनिर्भर बन्न जान्छ, यो कुरा राज्य सत्ताले पहिला बुझ्नुपर्छ । कृषि भनेको मानव समाजको जीवन हो, जसले यो कुरा बुझ्दैन […]

२०८२ बैशाख २९ गते, सोमबार

बढ्दो भारत पाकिस्तान तनाव र भावी संकेतहरु

नेपालका छिमेकी र कूटनीतिक सम्बन्ध रहेका भारत र पाकिस्तान अनपेक्षित ढंगले युद्धमा होमिएका छन् । यता नेपालमा सबैभन्दा बढी दबाव बढ्दै गएको देखिएको छ । भारत–पाकिस्तान युद्धको पृष्ठभूमी अत्यन्त बिवादास्पद रहेको छ । बाहिर देखिँदा भारत प्रशासित कश्मिरको पहलगाममा गत अप्रिल २२ मा पर्यटकमाथि भएको आक्रमणलाई कारण जनाई पनि सो घटना हुनु अघि र पछिका […]

२०८२ बैशाख २८ गते, आईतवार

असफल ब्यवस्था र नेतृत्वको बिकल्प बारे एक चर्चा

नेपाल २०६४ साल पछि गणतन्त्रात्मक लोकतान्त्रिक संसदिय ब्यवस्थाको प्रयोगमा छ । तिस बर्षे एकतन्त्रीय पन्चायती ब्यवस्था र करिव पन्ध्र बर्षसम्म चलेको संसदिय राजतन्त्रबाट नेपाली जनता सन्तुष्ट बन्न नसके पछि तथा सो ब्यवस्था जनउत्तरदायी रहन नसक्दा दश बर्षे जनयुद्ध र ०६२–०६३ को जनआन्दोन तथा जनताको शक्तिको तागतमा ति ब्यवस्थाहरुको बिकल्पमा गणतन्त्र स्थापना भएको हो । राजतन्त्रात्मक […]

२०८२ बैशाख २६ गते, शुक्रबार

कार्ल माक्र्सको क्रान्तिकारी जीवन यात्रा

यो आलेख साम्यवादका सिद्धान्तकार कार्लमाक्र्सको क्रान्तिकारी जीवनयात्रासँग सम्बन्धित रहेको छ । जुन कठिन यात्राले कार्ल माक्र्सलाई वास्तविक माक्र्स बनायो ।साम्यवादका सिद्धान्तकार कार्ल माक्र्स ५ मई १८२४ मा प्रशाको राइन प्रसियाको प्रान्तभित्र पर्ने ट्रियर शहरमा जन्मिनु भएको थियो । वहाँका पिता वकिल र यहुदी थिए, पछि १८२४ मा उनले इसाई प्रोटेस्टेन्ट धर्म स्वीकार गरे र उनको […]

२०८२ बैशाख २२ गते, सोमबार

संसार बदल्न कालजयी क्रान्तिकारी कृति दिने दार्शनिक कार्ल मार्क्स

बिश्व प्रसिद्ध महान कम्युनिष्ट दार्शनिक तथा सर्बहारा बर्गका मुक्तिका मार्गदर्शक कार्ल मार्क्सको सुप्रसिद्ध बिश्व ग्रन्थ ‘दास क्यापिटल’ १८६७ मा प्रकाशित भएको हो । त्यसले बिस्तारै विस्तारै फैलिँदै गएको बिश्व समाजवादी आन्दोलनलाई निश्चय नै एउटा अत्यन्तै सबल धरातल र आधार प्रदान गर्यो । त्यो प्रकाशन हुनु तीन-चार वर्ष अघि मात्र ‘प्रथम अन्तर्राष्ट्रिय’को स्थापना भएको थियो । […]

२०८२ बैशाख २२ गते, सोमबार