नेपाल जस्तो विकासोन्मुख मुलुकमा शिक्षा सामाजिक, आर्थिक र सांस्कृतिक रूपान्तरणको प्रमुख आधार हो। ५४ बर्ष पछि अहिले नयाँ शिक्षा ऐन ल्याउने तयारी भइरहेका बेला विभिन्न सरोकारवालाहरुले आ–आफ्ना कुरा अगाडि सारेका छन्। निजी शिक्षकहरूले आफ्नो दुनो सोझो पार्ने खालका माग गर्दै आन्दोलन गरे, सरकारी शिक्षकहरूले पनि मुलरुपमा आफ्नो सेवासुविधा र सुरक्षासम्बन्धी कुरा मात्र अघि सारे र […]

  भुमिका समाजवाद विगत पाँचसय वर्षयता सर्वाधिक बहसमा रहेको विषय हो । काल्पनिक समाजवाददेखि वैज्ञानिक समाजवादसम्म आइपुग्दा यो बारेको बहस चर्चाको शिखरमा रह्यो । कार्ल माक्र्स र फ्रेडरिख एङ्गेल्सले वैज्ञानिक समाजवाद र साम्यवादबारे संश्लेषण गर्दै सन् १८४८मा पहिलो पटक कम्युनिस्ट घोषणापत्र जारी गरेपछि विश्व जनमतको ध्यान समाजवादमा केन्द्रित रह्यो । पेरिस कम्युन हुँदै अक्टोबर समाजवादी […]

प्रधानमन्त्री केपी ओली हिजो शनिबारबाट छिमेकी चीनको भ्रमणकाक्रममा रहनुभएको छ । उहाँ काठमाडौंबाट हिजो सिधै चीनको तियान्जिन पुग्नुभएको हो । जहाँ आज भदौ १५ र भोली १६ गते सांघाई कोअपरेसन अर्गनाइजेसन (एससिओ)को सम्मेलन भैरहेको छ । तियान्जिनमै प्रधानमन्त्रि ओलीले चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग र बेइजिङमा उपराष्ट्रपति हान झेङसँग भेटवार्ता गर्नेछन् भनिएको छ । चीनका राष्ट्रपति […]

यतिबेला सिद्धान्त र विचारबिनाका पार्टीहरुमा भूकम्प गएको छ । कोही टुकी बालेर खोपीमा बसेका छन् भने कोही विचारबिना हात्ती भएर अहंकार देखाइरहेका छन् । कसैले विगतमा गरेका कामको ब्याँज खाँदै बसेका छन् । अनि आफ्ना सपना छोडेर हात्तिकै पछाडि लागेका छन् । भिजिट भिसा प्रकरणमा होस् या त मानव तस्करी काममा होस्, विरोधका स्वर हराउँदै […]

दुई छिमेकी चीन र भारतले नेपालको लिपुलेक नाकालाई द्विपक्षीय व्यापारका लागि प्रयोग गर्ने निर्णय गरेपछि मुख्यत काठमाडौंमा विरोध जारी छ । त्यस्तो विरोध समस्याको समाधान गर्ने–गराउने किसिमले नभएर समस्यालाई थप बल्झाउने र भड्काउने किसिमले अगाडि बढेको देखिन्छ । जसको नेपाल सरकारले दरो ढंगले यथासमयमै कुटनीतिक समाधान गर्नुपर्नेमा परराष्ट्र मन्त्रालयको प्रतिवाद झारा टार्ने खालको छभने भारतले […]

समाजवादी क्रान्तिका नयाँ विचारधारा एवं एकीकृत जनक्रान्तिको कार्यदिशाको विकास गरेर मात्र नेपालमा समाजवादी क्रान्ति सम्भव छ । पहिलेको विश्वमा क्रान्तिकारी कम्युनिस्ट पार्टीले लेनिनको पूँजीवादी क्रान्ति अर्थात् पूँजीवादी सिद्धान्तको बाटोबाट समाजवादमा जाने र माओको नयाँ जनवादी क्रान्ति हुँदै समाजवादमा जाने भन्ने विषयको बुझाइमा सबै कम्युनिस्ट पार्टीबीच धेरै फरक धारणा छैन  । माओको ‘चिनियाँ महान् सर्वहारा सांस्कृतिक […]

प्रेमचन्द्र झा नेपालको राजनीतिक, प्रशासनिक तथा संवैधानिक विकासक्रममा हाल स्थानीय सरकारको उपस्थिति निर्णायक बन्दै गएको छ। २०७२ सालको संविधानले संघीयता स्वीकार गरेपछि तीन तहको शासन प्रणाली: संघीय, प्रदेश र स्थानीय तहलाई संवैधानिक मान्यता दिएको छ। संविधानले स्थानीय तहलाई “सरकार” को रुपमा परिभाषा गरेको छ, जुन विगतको “स्थानीय निकाय” सँगको संरचनागत भिन्नता मात्र होइन, जिम्मेवारी र […]

“संसारमा आज्ञ सबै संस्कृति, सबै साहित्य र कला विशेष वर्गका अधिनमा छन् र विशेष राजनीतिक दिशातिर हाँकिएका छन् । वास्तवमा कला कलाको निम्ति, वर्गहरु भन्दा माथिको कला, राजनीतिबाट अलग वा स्वतन्त्र कला भन्ने कुरा केही छैन । सर्वहारावादी साहित्य र कला सम्पूर्ण सर्वहारावादी क्रान्तिकारी उद्देश्यका एक भाग हुन् । लेनिनले भन्नुभए झै, ती सम्पूर्ण क्रान्तिकारी […]

हिन्दू महिलाहरुको प्रमुख चाडका रुपमा मनाइने तीज आउन अब केही दिन मात्र बाँकी छ । विगतका वर्षहरुमा तीज आउनु महिनाअगावै महिलाहरुले दर खान थाल्थें । विभिन्न पार्टी प्यालेस, आफन्त कहाँ तीजको दर खाने कार्यक्रमको आयोजना गरिन्थ्यो । गरगहना लगाएर र मँहगा कपडा भिरेर दर खाने कार्यक्रममा जान महिलाहरुलाई भ्याइनभ्याइ हुन्थ्यो । यता, सहकारीहरुले पनि तीजको […]

मानव सभ्यताको प्रारम्भदेखि नै परिवारलाई समाजको आधार मानिएको छ। त्यस परिवारको केन्द्रमा उभिएको पिताको भूमिकालाई सर्वोच्च स्थानमा राखिएको छ। वैदिक सनातन धर्ममा पितालाई केवल जन्म दिने व्यक्तिका रूपमा मात्र नभई, सम्पूर्ण अस्तित्वको आधार, जीवनको पहिलो गुरु र साक्षात् देवताको रूपमा पूजा गरिन्छ। पिताको अतुलनीय महत्त्वलाई सम्मान गर्न, उहाँको त्याग र समर्पण सम्झन, र सन्तानले पितृ […]