नेपालको सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक विकासको इतिहासलाई अवलोकन गर्दा एउटा स्पष्ट र गहिरो समस्या देखिन्छ — त्यो हो दलाल पुँजीवादको प्रभाव र विस्तार। हाम्रो देशले विगत दशकीय समयमा लोकतान्त्रिक व्यवस्था स्थापना गरेको, बजार अर्थतन्त्रलाई स्वीकार गरेको भए तापनि राष्ट्रिय उत्पादन र समृद्धिमा अपेक्षित प्रगति गर्न सकेको छैन। यसको प्रमुख कारण हाम्रो अर्थतन्त्रमा दलाल पुँजीवादको प्रभुत्व […]

सञ्चार माध्यम मानव सभ्यताको आधारभूत स्तम्भ हो । गुफाभित्रको चित्र र प्रारम्भिक संकेतबाट सुरु भएको सूचना आदान प्रदानको यात्रा आज डिजिटल युगमा फेसबुक, ट्विटर, युट्युब, टिकटक, इन्स्टाग्राम जस्ता सामाजिक सञ्जालसम्म आइपुगेको छ । यस अवस्थामा मिडिया र सामाजिक सञ्जालको सम्बन्ध अलग्गिन असम्भव छ । परम्परागत पत्रकारिता, अर्थतन्त्र, राजनीति, संस्कृति र दैनिक जीवन नै इन्टरनेट र […]

गत वर्षको असोज १० देखि १२ गतेसम्म भएको लगातार वर्षाले वितण्डा मच्चायो । सो वर्षमा अकल्पनीय क्षति भयो । मानवीयसँगै भौतिक क्षति पनि भएको थियो । काठमाडौं उपत्यकाका खोलानाला ह्वात्तै बढ्दा धेरै स्थान डुबानमा पर्यो । भक्तपुरको राधेराधे जलमग्न भएको थियो ।भाटभटेनीसमेत पानीमा डुब्यो । पोहोर बाढीले रुवाबासी पारेको समयमा यस वर्ष नेपालीको महान् चाड […]

नेपाल जस्तो विकासोन्मुख मुलुकमा शिक्षा सामाजिक, आर्थिक र सांस्कृतिक रूपान्तरणको प्रमुख आधार हो। ५४ बर्ष पछि अहिले नयाँ शिक्षा ऐन ल्याउने तयारी भइरहेका बेला विभिन्न सरोकारवालाहरुले आ–आफ्ना कुरा अगाडि सारेका छन्। निजी शिक्षकहरूले आफ्नो दुनो सोझो पार्ने खालका माग गर्दै आन्दोलन गरे, सरकारी शिक्षकहरूले पनि मुलरुपमा आफ्नो सेवासुविधा र सुरक्षासम्बन्धी कुरा मात्र अघि सारे र […]

  भुमिका समाजवाद विगत पाँचसय वर्षयता सर्वाधिक बहसमा रहेको विषय हो । काल्पनिक समाजवाददेखि वैज्ञानिक समाजवादसम्म आइपुग्दा यो बारेको बहस चर्चाको शिखरमा रह्यो । कार्ल माक्र्स र फ्रेडरिख एङ्गेल्सले वैज्ञानिक समाजवाद र साम्यवादबारे संश्लेषण गर्दै सन् १८४८मा पहिलो पटक कम्युनिस्ट घोषणापत्र जारी गरेपछि विश्व जनमतको ध्यान समाजवादमा केन्द्रित रह्यो । पेरिस कम्युन हुँदै अक्टोबर समाजवादी […]

प्रधानमन्त्री केपी ओली हिजो शनिबारबाट छिमेकी चीनको भ्रमणकाक्रममा रहनुभएको छ । उहाँ काठमाडौंबाट हिजो सिधै चीनको तियान्जिन पुग्नुभएको हो । जहाँ आज भदौ १५ र भोली १६ गते सांघाई कोअपरेसन अर्गनाइजेसन (एससिओ)को सम्मेलन भैरहेको छ । तियान्जिनमै प्रधानमन्त्रि ओलीले चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग र बेइजिङमा उपराष्ट्रपति हान झेङसँग भेटवार्ता गर्नेछन् भनिएको छ । चीनका राष्ट्रपति […]

यतिबेला सिद्धान्त र विचारबिनाका पार्टीहरुमा भूकम्प गएको छ । कोही टुकी बालेर खोपीमा बसेका छन् भने कोही विचारबिना हात्ती भएर अहंकार देखाइरहेका छन् । कसैले विगतमा गरेका कामको ब्याँज खाँदै बसेका छन् । अनि आफ्ना सपना छोडेर हात्तिकै पछाडि लागेका छन् । भिजिट भिसा प्रकरणमा होस् या त मानव तस्करी काममा होस्, विरोधका स्वर हराउँदै […]

दुई छिमेकी चीन र भारतले नेपालको लिपुलेक नाकालाई द्विपक्षीय व्यापारका लागि प्रयोग गर्ने निर्णय गरेपछि मुख्यत काठमाडौंमा विरोध जारी छ । त्यस्तो विरोध समस्याको समाधान गर्ने–गराउने किसिमले नभएर समस्यालाई थप बल्झाउने र भड्काउने किसिमले अगाडि बढेको देखिन्छ । जसको नेपाल सरकारले दरो ढंगले यथासमयमै कुटनीतिक समाधान गर्नुपर्नेमा परराष्ट्र मन्त्रालयको प्रतिवाद झारा टार्ने खालको छभने भारतले […]

समाजवादी क्रान्तिका नयाँ विचारधारा एवं एकीकृत जनक्रान्तिको कार्यदिशाको विकास गरेर मात्र नेपालमा समाजवादी क्रान्ति सम्भव छ । पहिलेको विश्वमा क्रान्तिकारी कम्युनिस्ट पार्टीले लेनिनको पूँजीवादी क्रान्ति अर्थात् पूँजीवादी सिद्धान्तको बाटोबाट समाजवादमा जाने र माओको नयाँ जनवादी क्रान्ति हुँदै समाजवादमा जाने भन्ने विषयको बुझाइमा सबै कम्युनिस्ट पार्टीबीच धेरै फरक धारणा छैन  । माओको ‘चिनियाँ महान् सर्वहारा सांस्कृतिक […]