आजसम्म विश्वमा क्रान्तिका दुई मोडेल रहेका छन् । पहिलो– रुसी क्रान्तिको मोडेल आमजनविद्रोहको मोडेल र दोस्रो चिनियाँ क्रान्तिको नयाँ जनवादी क्रान्तिको मोडेल अर्थात् दीर्घकालीन जनयुद्धको मोडेल । पहिलो रुसी क्रान्तिको मोडेल आमसशस्त्र जनविद्रोहमार्पmत् केन्द्रीय सत्ता कब्जा गरेर सहर हुँदै गाउँतिर क्रान्तिलाई लैजाने मोडेल । यस किसिमको क्रान्तिको लागि पुँजीवादको विकास भइसकेको हुनुपर्दछ । कम्युनिस्ट पार्टीको […]

साम्यवाद सरकारको एक रूप हो, जुन समाजवाद स्पेक्ट्रममा पर्दछ, तर यो विशिष्ट दृष्टिकोण सामूहिक शासन प्रणालीमा हेर्ने समुदाय आधारित प्रणालीहरूभन्दा धेरै भिन्न छ । जब यो प्रणाली प्रभावमा हुन्छ, तब यो सरकार वा राज्य हो जहाँ जनताको सट्टा साझा स्वामित्व नियन्त्रण हुन्छ । यस संरचनाबाट बनिएको सामाजिक, राजनीतिक, दार्शनिक, र आर्थिक विचारधाराले शेष समाजमा गहिरो […]

ऐतिहासिक जन आन्दोलनको उत्कर्ष चैत्र २४ लाई ३१औं जनआन्दोलन दिवसको रुपमा स्मरण गर्दै यही २०७७ चैत्र २४ गते पुष्पलाल अध्ययन समाजको आयोजनामा काठमाडौंको बालुवाटारस्थित नेपाल हाउसमा ६ दर्जनजती देसका सबैजसो पक्षका प्रतिष्ठित व्यक्तित्वहरुको सकृय सहभागितामा एक विमर्श कार्यक्रमका रुपमा जनआन्दोलन दिवस चैत्र २४ मनाइयो ! निरंकुस राजतन्त्र र निर्दलीय पंचायती तानाशाही व्यवस्थाविरोधी देसका सबैजसो राजनीतिक […]

१. जनअनुमोदित, जनउत्तरदायी र जनसहभागितामा आधारित व्यवस्था नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले ल्याएको जनमत संग्रहको प्रस्तावले समकालीन राजनीतिक चिन्तनहरुको मनोविज्ञानमा समेत तरंग ल्याइदिएको छ । उक्त पार्टीले एउटा यस्तो उन्नत व्यवस्थाको परिकल्पना गरेको छ, जुन सधैं जनअनुमोदित र जनउत्तरदायी अनि जनसहभागितामा आधारित होस् । सायद, आजसम्मका राजनीतिक चिन्तनहरुले यस्तो व्यवस्थाको परिकल्पना नै गर्न सकेका थिएनन् । हामीले […]

राज्यका यी ३ अङ्गको विकल्प खोजौं !बारबारका बिकराल संकटहरुबाट देसलाई सधैका लागि मुक्त गरौं !!संसद :हालको नेपालको संसद वर्तमान ओली नेतृत्वको सरकार स्वीकार्न पनि नसक्ने, टिकाउन पनि नसक्ने, फाल्न पनि नसक्ने र अर्को सरकार बनाउन पनि नसक्ने अनि विधेयक अधिवेशनमा कैयौं जरुरी विधेयकहरु समेत प्रस्तुत र पारित गर्न पनि नसक्ने यो सेतो हात्तीरुपी संसद किन […]

“माक्र्सवाद माक्र्सका विचारहरु र उनको शिक्षाको व्यवस्थित शृङ्खला हो । उन्नाइसौं शताब्दीमा माक्र्सवादका तीन संगठक तत्वहरुको उल्लेख गर्दै संसारका तीन अधिकतम उन्नत देशहरूमा पैदा भएका तीन मुख्य विचारधाराहरु– शास्त्रीय जर्मन दर्शन, शास्त्रीय अंग्रेजी राजनीतिक अर्थशास्त्र र सामान्य फ्रान्सेली क्रान्तिकारी शिक्षाहरुसँग संलग्न फ्रान्सेली समाजवादलाई माक्र्सले अगाडि बढाउनु भयो र तिनलाई आफ्नो प्रतिभाले परिपूर्ण बनाउनु भयो ।’ […]

जनता सर्बोपरी हो । २० बर्षसम्म संसदीय ब्यबस्थाको अभ्यास र यसैमा जोडिएका नेताहरुको चरित्र जनताले प्रत्यक्ष देखिसकेका छन् । जनताको जीवन स्तर झन् पछि झन् खस्केको मात्र होइन, नेपाल बिदेशीको नवउपनिबेश भैसकेको छ । जनताको राय बुझ्न जनमत संग्रह गर्नु राम्रो कुरा हो । जनता सर्बोच्च भएको हुनाले जनताको फैसलाअनुसार काम गर्नु पर्छ । अहिले […]

आज नेपालमा क्रान्ती र राष्ट्र दुवै चरम संकटमा पारिएका छन् ! त्यसो त जनजीविका पनि कम संकटमा छैन तथापि जनवादी क्रान्तिको पूर्णता र स्थायित्व तथा राष्ट्रिय क्रान्तिको सफलता र संरक्षण भएमा जनजीविका स्वत: सहज र सरस हुने निशित हुन्छ । हुन त नेपालमा जनवादी क्रान्ति नभएको होइन, तथापि यो दरो र दीगो हुन नसक्दा प्रतिक्रान्ती […]

कम्युनिज्म एउटा यस्तो आन्दोलन हो, जसमा भविष्यको समाजका लागि अपनाइने सिद्धान्तहरू र कार्यक्रमहरूबारे छलफल, बहस र निर्णय गरिन्छ । समाज जहिले पनि गतिशील छ र साम्यवाद पनि । साम्यवादलाई भावी समाजको सिद्धान्त पनि भन्न सकिन्छ । त्यसकारण यसमा क्रान्तिको प्रश्न पनि जोडिएको छ । सर्वहारा क्रान्तिमार्फत समाजवादको स्थापना अन्त्य होइन, यो त सुरुवात हो । […]

१. कुर्सी र सत्ताको लडाईंको अन्त्य गरौंं – जब राजनीतिको केन्द्रमा देश र जनता हुँदैन तब लडाईँ व्यक्तिगत स्वार्थमा केन्द्रित हुन्छ । विप्लवले भनेजस्तै देश विकासमा लगाउनु पर्ने उर्जा वा शक्ति कुर्सीको लडाईँमा खेर गइरहेको छ । प्रकाण्डले एक ठाउँमा भन्नुभएको थियो– ओली र दाहाल–नेपालबीचको लडाईँले केही परिवर्तन हुँदैन, विनाश मात्र हुन्छ । उहाँले अगाडि […]