महाभारत शान्ति पर्व ‘जात्या च सदृशा सर्वे कुलेन सदृशास्तथा’ मानिस जात र कुलमा समान छ । वाल्मीकि रामायण ः पहिले वर्ण ब्यबस्था थिएन । आर्यहरुले गाउने ऋचा— ‘समान मनः समानी वः आकृति समानी हृदयानी’ ३००० वर्षदेखि १००० ई.पू.सम्म ऋग्वेदकाल मानिन्छ । यसबेलासम्म कुनै वर्ण ब्यबस्था देखिएको थिएन । प्रकृतिबाट मानिसहरु समान रुपमा आएका थिए । […]

पश्चिम रुकुममा भएको नरसंहारले हाम्रो समाजमा तरङ्ग पैदा गरेको छ । महामारी (कोभिड १९) कोरोनासँग विश्व लडिरहेको छ बाँच्नका निम्ति । हाम्रो समाज भने कथित उपल्लो जातकी केटीलाई माया गरेको निहुँमा छजना होनहार युवाहरू दिनदहाडै मारिएको घटनालाई उत्सव बनाइरहेको छ । हेर्दा लाग्छ, यहाँ जात, वर्गभन्दा पनि बलियो र कमजोरको लडाइँ चलिरहेको छ । जहाँसुकै […]

२०७७ जेठ १० गते शनिवार बेलुकी करिब ५ बजे पश्चिम रुकुम जिल्लाको चौरजाहारी न.पा.–८, सोती गाँउमा दलित समुदाय माथिको चरम जातीय विभेद, असहिषुण सामन्ती रुढीबादी संस्कृति र मनोविज्ञानमा आधारित ववर्र हत्याकाण्ड घटाइएको छ । छ जना युवाहरु (नवराज विक, गणेश वुढामगर, टिकाराम नेपाली, लोकेन्द्र सुनार, संदिप विक र गोविन्द शाही) को ज्यान लिने गरि भएको […]

पाँच महिना पहिले चीनको वुहानबाट उत्पन्न भएर विश्वभर मानव संहारकारी महामारीका रुपमा फैलिएको विश्व मानव संहारकारी कोरोना भाइरस ( COVID – 19) ले विश्व मानव सभ्यतामाथि नै गंभीर चुनौती खडा गरेको छ । यो आलेख लेख्ने बेलासम्म २१३ मुलुक २ पानी जहाजमा गरी ६५लाख ६७ हजार ६९० जना संक्रमित भएका छन् । यो आलेख लेख्ने […]

१.अमेरिकाको अवस्था विष्फोटक बन्दै अमेरिकाको मिन्नेसोटामा जर्ज फ्लोईडस नामका एकजना अश्वेत नागरिकको प्रहरीद्धारा घाँटी थिचेर गरिएको अमानविय, पाशविक र हिंसात्मक हत्याको विरुद्ध आज अमेरिका जलिरहेको छ । अमेरिकाका ४० भन्दा बढि ठूला सहरहरुमा कफ्र्युको घोषणा गरिएको छ तर विद्रोह झन दन्कीरहेको छ । हामीलाई थाहा छ, अमेरिकामा कालाहरु माथि वर्वर अन्याय र उत्पीडन र थिचोमिचो […]

१. अर्थतन्त्र र शैन्यशक्तिको होडबाजी आज हामी सन् २०२० को विश्वमा छौं । आज विश्वको सुपर पावरको भन्नेमा फेरि होडबाजी शुरु भएको छ । अमेरिका पहिलो भन्ने डोनाल्ड ट्रम्पको नारा उनको पहिलो कार्यकालको अन्तिमसम्म आउँदा धरापमा पर्ला जस्तो भएको छ । धेरै पुँजीवादी विश्लेषकहरुले प्रक्षेपण गरिरहेका थिए कि अब छोटो समयमै चीनले अमेरिकालाई उछिन्ने छ […]

विश्व कोरोना महामारीले आक्रान्त छ, सम्भवतः यो संकट दोस्रो विश्व युद्ध पछिको ठूलो हो । पचास लाख बढी संक्रमित, तीन लाख बढीको मृत्यु, २१ लाख उपचारपछि निको, ढाई लाख बढीको अवस्था गम्भीर, हस्पिटल, एम्बुलेन्स, भेन्टिलेटर, माक्स सेनेटाइजर र पिपिईको माग, उत्पादन र खपत हेर्दा लाग्छ विश्व कुनै ठूलै युद्धमा छ । तर, न मिसाइल, न […]

सन् २०१९ को डिसेम्बरबाट चीनको वुहानबाट फैलिएको कोरोना भाइरस आजसम्म विश्ववभर एक महामारीका रुपमा फैलिएको छ । आज यो आलेख लेख्न बस्ने बेलासम्म विश्वका २१३ देशहरु र २ वटा पानी जहाजमा कोरोना भाइरस एउटा महामारीको रुपमा फैलिएको छ र विश्वभर २१९ देशहरुमध्ये २१३ देशहरुमा फैलिएको छ र उत्तर कोरियालगायत जम्मा ६ देशहरूमा मात्र यस विश्व […]

कोरोना महामारीको विश्वव्यापी संकट छैठौँ महिना पुगेको छ । फेव्रुअरी महिनाको सुरुदेखि नै गम्भीरतापूर्वक नलिएका पुँजीवादीहरुले संक्रमण डढेलोझै फैलिएर लाखौं मानिसहरुले ज्यान गुमाउदा पनि मानवीय जीवनरक्षाको प्रश्नलाई प्रमुख प्राथमिक कर्तव्य ठानेन् । वित्तिय निगम पुँजीवादीहरुले महामारीलाई एउटा भयावह आर्थिक संकटका रुपमा मात्रैमा व्याख्या गर्दै आए । सन् १९३०–४० को महामन्दी (ग्रेट रिप्रेसन) र दोस्रो महायुद्ध […]

१. सरकारको नया“ नक्सा सार्वजनीकिकरण नेपाली भूमि कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरामाथि भारतको शृंखलाबद्ध हमला र अतिक्रमणपछि अन्तत्वगत्वा नेपाल सरकार सो अतिक्रमित भूमिलाई समाविष्ट गर्दै नेपालको नयाँ नक्सा जारी गर्ने तहसम्मको निर्णयमा पुग्यो । वास्तवमा यो नेपाल सरकारको सामान्य र न्यूनतम दायित्व थियो कि आफ्नो भूमिमा भारतले एक पक्षीय रुपले सडक निर्माण गरी उद्घाटनसम्म गर्दाखेरि कित […]