नेपाली राजनीतिमा यतिखेर राजनीतिक नेतृत्वलाई लिएर विभिन्न दृष्टिकोणबाट प्रश्न उठ्ने गरेको छ कि पटक पटक राजनीतिक नेतृत्वको नेतृत्वशैलीलाई लिएर । राजनीति , अर्थशास्त्र र गणितको नियम जीवन्त यात्रामा एक अर्काको परिपुरक क्षेत्रहरू हुन । अर्थशास्त्रले नीति र नेतृत्वको कुरा गर्छ तर गणितले गणनाको कुरा गर्छ । अर्थ शास्त्रले सैद्धान्तिक बिचारको गर्छ तर गणितले प्रक्रिया र […]

जसले सन्सार जित्ने साहास गर्छ त्यो बहादुर नै मानिन्छ र मान्नु पर्छ । जसले सन्सारलाई आफ्नो कब्जामा लिएर निहत्या नागरिकमाथी शोषण दमन गर्दै राज गरिरहेका हुन्छन तिनिहरु केबल आफ्नो अस्तित्व रक्षाको भिखारी बनेर तिनै निहत्या नागरिकमाथी शोषण र दमन बर्साइ रहेका हुन्छन । नेपालको ईतिहासलाई निहाल्ने हो भने पनि हामीले त्यही नै देख्छौ र देखिरहेकाछौ […]

नेकपा (माओवादी केन्द्र ) अब एमालेमा परिणत हुन पुगेको छ । एमालेले बहुलवाद मान्छ , माओवादी केन्द्रले पनि बहुलवाद मान्छ । एमालेले २०५३ साल असोज ४ गते महाकाली नदी भारतलाई बेचेर राष्ट्रघाती बन्यो । माओवादी केन्द्रले पनि २०६८ कार्तिक ४ गते भारतसँग विप्पा संझौता गरेर शुरु गरेको राष्ट्रघातको यात्रा २०७३ साल भाद्र ३१ गते माओवादीका […]

एक वर्ष अघि अर्थात् २०७२ साल असोज ३ गते संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान जारी भएको थियो । गणतन्त्रका नेपालको संविधान जारी भएको वर्ष दिन पूरा भइसक्दासमेत कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । संविधान जारी भइसकेपछि देश र जनताले राहतको अनुभव गर्न पाउनुपर्ने हो । तर, यो संविधान जारी भएपछि देश झन् अस्थिरतातिर धकेलिएको छ । […]

सम्प्रभुता राज्यको एक अनिवार्य तत्व हो । अंग्रेजी भाषमा प्रयोग हुने कयखभचभष्नलतथ ल्याटिन भाषाको क्गउभचबलगक भन्ने शब्दबाट उत्पती भएको मानिन्छ जसको अर्थ सर्वाेच्च शक्ति भन्ने हुन्छ । आधुनिक युगमा सम्प्रभुताको प्रयोग र विवेचता गर्ने प्रथम राजनीतिक चिन्तक बोदाँ ले आफ्नो पुस्तक ‘क्ष्ह द्यययपक यल तजभ च्भउगदष्अिु मा भनेका छन्, ‘सम्प्रभुता नागरिक र प्रजाहरुमाथिको त्यो सर्वाेच्च […]

विश्वमा कम्युनिष्ट आन्दोलन शसक्त ढंगले उठ्न नसकिरहेको बेलामा नेपालमा जनयुद्ध सुरु भयो । जनयुद्धमा नेपालमा माओवादीले प्राप्त गरेको सफलताले विश्व कम्युनिष्ट आन्दोलनमा एउटा नयाँ तरंग पैदामात्रै गरेन विश्वमै नेपालको माओवादी विश्वकै आर्दश बन्ने सन्देश समेत प्रवाह ग¥यो । पछिल्लो पटक कम्युनिष्टहरुको जित र जयजयकार बनेको माओको गृह चीनको छिमेकी देश नेपालमा पनि एकपटक कम्युनिष्टको झण्डा […]

मेरो धर्म मेरो व्यक्तिगत पहिचान , मेरो जात मेरो समाजभित्रको एउटा पहिचान , मेरो साझा पहिचान एक नेपाली हो । कसैले समाजमा म आफ्नो व्यक्तिगत पहिचानलाई नामेट पार्न खोज्यो भने म टुलुटुलु हेरेर बस्नेवाला छैन । कसैले खोटबिनाको धार्मिक रितिरिवाजलाई बिरोध गर्छ भने यसमा म टुलुटुलु हेरेर बस्दिन । जातको पक्षपातिको कुरा गर्दा न म […]

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले यही भदौ ३० गतेदेखि भारतको भ्रमण गर्दै छन् । भारतीय विस्तारवादको आशीर्वाद र ग्राण्डडिजाइनमा सत्तामा पुग्ने र त्यस सत्तालाई जोगाउनका निम्ति भारतीय शासकहरुको पाऊ मल्न भारतमै पुग्नु पर्ने नेपालका प्रतिक्रियावादी सरकार प्रमुखहरुको पुरानै चलन हो । प्रचण्डले पनि राणा शासकहरु, राजाहरु, कांग्रेसी शासकहरु र एमाले शासकहरुकै बिँडो थाम्दै भारतीय विस्तारवादी शासकहरुको […]

चिनियाँ राष्ट्रपतिकाे भ्रमणकाे कुरालार्इ केहि मानिसहरूले सामान्य सिष्टाचारका रूपमा लिएकाे देखिन्छ । सामान्य अवस्थामा कसैले नेपाल भ्रमण गर्दैमा वा नगर्दैमा अाकाश खस्छ भन्ने कुरा हाेर्इन तर यसबारेकाे बहसलार्इ ठिक ढंगले उठाउन नेपालकाे संकटलार्इ बुझ्नु पर्दछ । नेपालकाे संकटकाे मूख्य श्राेत अान्तरिक हाेर्इन। यसकाे श्राेत बाह्य रणनीति हाे । यूराे-अमेरिकन र इण्डियनहरूले नेपालमा गरेकाे हस्तक्षेपकाे एउटा […]

नेपालको इतिहासमा एक समय नेपाली काङ्ग्रेस परम्परागत सत्तालाई पल्टाउन बल प्रयोग आवश्यक पर्ने कुरामा विश्वास गर्दथ्यो । त्यसैले उसले पूर्णसिंह खवासको नेतृत्वमा मुक्ति सेनाको गठन, बाबुकृष्ण शर्माको पहलमा आजाद हिन्द सेना निर्माण भयो । वीपी कोइरालाले पूर्वी कमान्डको राजनीतिक कमिसारियट गरेका थिए । वीपी कोइरालामा कम्युनिस्टविरुद्ध उग्र–चिन्तन रहेको देखिन्छ । यो उनको राजनतिक सङ्कीर्णताको उपज […]