“ हामी आफूलाई कम्युनिस्ट भन्दछौं । कम्युनिस्टको अर्थ के हुन्छ ? कम्युनिस्ट ल्याटिन शब्द हो । कम्युनिस्टको अर्थ हो साझा । कम्युनिस्ट समाजको अर्थ हो सबैथोक साझा । जमीन , कारखाना , साझा श्रम – यही हो कम्युनिज्म । कम्युनिज्म भनेको साम्यवाद हो र कम्युनिस्ट भनेको साम्यवादी ।“– लेनिन , संकलित रचनाएँ , दश खण्डो […]

पुँजीवादले संस्कृतिलाई आफ्नो सत्ता र स्वार्थ कायम गर्नका लागि प्रयोग गर्दै आइरहेका छन् । विश्वभरीका देशहरु जहाँ पुँजीवाद स्थापित भएका देशमा पुँजीवादलाई वलियो वनाउन र पुँजीवाद स्थापित नभएका देशहरुमा पुँजीवाद आफ्नो औपनिवेश खडा गर्न मरिमेटी लागेको छ । पुँजीवादले आदर्शवादी दर्शनलाई विश्वभरि फैलाउने नभएको स्वर्ग–नर्कको कल्पनामा मानिसको जीवनलाई कैद गरिदिने काम गरिरहेकोछ । सिङ्गो मानव […]

नेपालमा पछिल्लो समयमा राजनीतिक उथपपुथल हुने र विदेशीले परोक्षरुपमा शासन गरिरहेको भन्नेजस्ता कुराहरुलाई केही पक्षहरुले प्रचारमा ल्याएका छन् । धेरैले यसलाई प्रमुख चर्चाको विषय बनाउने गरेको देखिएको छ । तर, उथलपुथल कसरी हुन्छ र नेपालमा विदेशी हस्तक्षेपको खास अवस्थाकाबारेमा कोही कसैले पनि बताउन सकिरहेका छैनन् । हाल देशमा इन्डोपश्चिमा शक्ति नियन्त्रित सरकार रहेको कुरा दिनको […]

वास्तविक जगत्मा जेजति कुरा अस्तित्वमा छन्, ती एकआपसमा अन्तरसम्बन्धित रहेका हुन्छन् । संसारमा अस्तित्वमा रहेका सारा वस्तुहरू र तिनीहरूको मानसिक छाया–विचारहरू गतिशील हुन्छन् र गतिका कारण वस्तुमा रहेका अन्तरविरोधी पक्षहरू नै प्रवल हुन्छन् भन्ने मान्यताका विपरीत अस्तित्वमा रहेका सारा वस्तुहरू र तिनीहरूको मानसिक छायाँ –विचारहरू स्थिर छन् र गतिका कारण बाहिरी बल हो भन्ने धारणा […]

नेपालको मुख्य समस्यानै यतिबेला विदेशी हस्तक्षेप भएको छ भने दलहरुमा देखिएको पलायन प्रबृत्तिका कारण सर्वसाधारणमा त्रास बढेर गएको छ । खासगरी पछिल्लो पटक भएको सरकार बिस्तारपछि नेपालमा भारत, अमेरिका र चीनको सक्रियता झन बढेको देखिएको छ । काठमाडौँस्थित राजदूतहरुको चलखेल र उनीहरुले अगाडि सारेका विषयवस्तुले धेरै कुराहरुको संकेत गरेका छन् । यता सरकार बाहिर रहेका […]

१. संकटहरुमा राज्यको भूमिका ः आज सर्वत्र आर्थिक संकटहरुको बहस छ । राज्यका अधिकांश क्षेत्रहरु तहसनहस भएका छन् । आज सबै क्षेत्रमा हलचल र निराशाहरु उत्पन्न भएका छन् । आजको युग पुँजीवादी युग हो र पुँजीवादले मान्छे खुसी वा दुःख अनि सफलता वा असफलताको मापन अर्थतन्त्रमा आधारित हुन्छ । आज व्यवसायीहरुमा आर्थिक असफलताको कारण आत्महत्या, […]

विषय प्रवेश जीवन र जगतलार्ई वुझ्ने विश्व दृष्टिकोण दुईवटा छन्, जसमा आदर्शवादी दृष्टिकोण र भौतिकवादी दृष्टिकोण, पहिलो आदर्शवादी दृष्टिकोण कल्पना भ्रम र शोषण गर्नका लागि शासकवर्गले निर्माण गरेका हुन भने दोस्रो भौतिकवादी दृष्टिकोण तथ्यपरक, सत्य विज्ञानमा आधारित दृष्टिकोण हो । दिमागमा कुन दृष्टिकोण रहेको छ त्यही अनुरुप धारणाहरु निर्माण हुन्छन् र मानिसको जीवन पनि त्यसरी […]

महान् दश वर्षे जनयुद्ध जगमा सञ्चालन गरिएको २०६२÷०६३ को ऐतिहासिक जनआन्दोलनको बलमा २४० वर्षे सामन्ती शाहवंशीय राजतन्त्रको अन्त्य गरेर बुर्जुवा लोकतान्त्रिक व्यवस्था सञ्चालनमा आएको पनि १५–१६ वर्षहरु पार भइसकेका छन् । तर, यसबीचमा नेपाली जनताले जुन अपेक्षा र आशाका साथ आन्दोलनमा साथ दिएका थिए र बलिदानी गरेका थिए, त्यो प्राप्त गर्न सकेका छैनन् र यसबीचमा […]

संसारमा जहाँ पनि सरकारलाई हरेक समस्याको समाधानकर्ताका रुपमा लिने गरिन्छ । तर नेपालमा भने सरकार आफै समस्याको जड बन्दै गएको देखिएको छ । नेताहरुले सत्ताका लागि जनादेश नमान्ने, बिचार, मूल्य, मान्यता र आदर्श सबैको उल्लंघन गर्ने भएका कारण नेपालको सत्ता राजनीति समस्याको जड बन्दैगएको हो । जसलाई सही बाटोमा ल्याउनका लागि विभिन्न पार्टीहरु भित्र र […]

विषय प्रवेश ः आजको हाम्रो राजनीतिको केन्द्रमा सत्ता र भागवण्डा बन्यो । जब कि हाम्रो चिन्तनको मुख्य उद्देश्य विचार, आदर्श र मूल्यमान्यता हुनुपर्दथ्यो । हाम्रो राजनीति उल्टो दिशामा गयो । हाम्रो राजनीतिले समाजमा विभाजन, विकृति र निराशा मात्र उत्पन्न ग¥यो । राज्यको भूमिकालाई हामीले समाजमा स्थापित गर्न सकेनौँ । एकपटक देशको बारेमा चिन्ता गरौं न […]