१. अर्थतन्त्र र शैन्यशक्तिको होडबाजी आज हामी सन् २०२० को विश्वमा छौं । आज विश्वको सुपर पावरको भन्नेमा फेरि होडबाजी शुरु भएको छ । अमेरिका पहिलो भन्ने डोनाल्ड ट्रम्पको नारा उनको पहिलो कार्यकालको अन्तिमसम्म आउँदा धरापमा पर्ला जस्तो भएको छ । धेरै पुँजीवादी विश्लेषकहरुले प्रक्षेपण गरिरहेका थिए कि अब छोटो समयमै चीनले अमेरिकालाई उछिन्ने छ […]

विश्व कोरोना महामारीले आक्रान्त छ, सम्भवतः यो संकट दोस्रो विश्व युद्ध पछिको ठूलो हो । पचास लाख बढी संक्रमित, तीन लाख बढीको मृत्यु, २१ लाख उपचारपछि निको, ढाई लाख बढीको अवस्था गम्भीर, हस्पिटल, एम्बुलेन्स, भेन्टिलेटर, माक्स सेनेटाइजर र पिपिईको माग, उत्पादन र खपत हेर्दा लाग्छ विश्व कुनै ठूलै युद्धमा छ । तर, न मिसाइल, न […]

सन् २०१९ को डिसेम्बरबाट चीनको वुहानबाट फैलिएको कोरोना भाइरस आजसम्म विश्ववभर एक महामारीका रुपमा फैलिएको छ । आज यो आलेख लेख्न बस्ने बेलासम्म विश्वका २१३ देशहरु र २ वटा पानी जहाजमा कोरोना भाइरस एउटा महामारीको रुपमा फैलिएको छ र विश्वभर २१९ देशहरुमध्ये २१३ देशहरुमा फैलिएको छ र उत्तर कोरियालगायत जम्मा ६ देशहरूमा मात्र यस विश्व […]

कोरोना महामारीको विश्वव्यापी संकट छैठौँ महिना पुगेको छ । फेव्रुअरी महिनाको सुरुदेखि नै गम्भीरतापूर्वक नलिएका पुँजीवादीहरुले संक्रमण डढेलोझै फैलिएर लाखौं मानिसहरुले ज्यान गुमाउदा पनि मानवीय जीवनरक्षाको प्रश्नलाई प्रमुख प्राथमिक कर्तव्य ठानेन् । वित्तिय निगम पुँजीवादीहरुले महामारीलाई एउटा भयावह आर्थिक संकटका रुपमा मात्रैमा व्याख्या गर्दै आए । सन् १९३०–४० को महामन्दी (ग्रेट रिप्रेसन) र दोस्रो महायुद्ध […]

१. सरकारको नया“ नक्सा सार्वजनीकिकरण नेपाली भूमि कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरामाथि भारतको शृंखलाबद्ध हमला र अतिक्रमणपछि अन्तत्वगत्वा नेपाल सरकार सो अतिक्रमित भूमिलाई समाविष्ट गर्दै नेपालको नयाँ नक्सा जारी गर्ने तहसम्मको निर्णयमा पुग्यो । वास्तवमा यो नेपाल सरकारको सामान्य र न्यूनतम दायित्व थियो कि आफ्नो भूमिमा भारतले एक पक्षीय रुपले सडक निर्माण गरी उद्घाटनसम्म गर्दाखेरि कित […]

सरकारले हालै भारतले अतिक्रमण गरी आफ्नो नक्सामा भित्र्याएको कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरासहितको नयाँ नक्सा सार्वजनिक गरेको छ । भारतले वर्षौंदेखि अतिक्रमण गरी आफ्नो स्वामित्व कायम गर्न खोजेको भूमिलाई समेटी नक्सा सार्वजनिक गर्नु सह्रानीय कार्य हो । सरकारले नक्सा सार्वजनिक गरेर मात्र पुग्दैन, भारतले अतिक्रमण गरेका भूमि तत्काल फिर्ता ल्याउन पहल गर्नुपर्छ । यो आमस्वाभिमानी जनताको […]

अघिल्लो पटक कार्तिक १६ (नोभेम्बर २, २०१९) मा नेपालको भू–भाग कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा समावेश गरेर आफ्नो नक्सा बनायो भारत । पत्रकारबाट होहल्लाहुँदा सरकारले थाहा पायो । तर यसको बिरोधमा गएन सरकार । सडक बनाएको कुरा आपूmलाई थाह नभएको दायित्वहीन टुक्का हालेर पानी माथिको ओभाने भयो सरकार । राजनैतिक र कुटनीतिक पहलबाट समाधान गर्ने भनेर […]

अपराध वा विवादको शाश्वत चरित्र हुन्छ । अनादिदेखि विवादको समाधानका निमित्त संस्कारगत रूपमा धार्मिक विश्वासका आधारमा तत्सम्बद्ध समाजले विधिविधानको निर्माण गरेको पाइन्छ । ग्रीक विधिशास्त्र, सरिया कानुन हिन्दु विधिशास्त्र आदि त्यसका प्रमाण हुन् । यी सबै समाज वा राष्ट्रका बीच उत्पन्न हुने परस्पर विवाद समाधानार्थ बनाइएका हुन् । इण्डियाको विस्तारवादी नीतिले दक्षिणपूर्व एसियामा अत्यन्त अशान्ति […]

जनयुद्धका क्रममा २०५६ साल जेष्ठ ७ मा काठमाडाै‌को सुुनधाराबाट एकैपटक, एकै ठाँउबाट ने.क.पा. (माओवादी) का केन्द्रीय सदस्य दण्डपाणी न्यौपाने, मिलन नेपाली, कमला शर्मा र नविन गौतम समेतका नेताहरुलाई तत्कालिन सरकारले पक्राउ गरी बेपत्ता बनाएको कालो दिन । त्यो दिन नै सम्पूूर्ण बेपत्ता योद्धाहरुका लागि प्रतिनिधिमूलक स्मरण दिनको रुपमा लिन थालियो । त्यसैले २०५६ सालमा संस्थागत […]

१. लिपुलेक, कालापानी र लिम्पियाधुरा माथि भारतको तेश्रो हमला—विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी पछिल्लो पटक एउटा नयाँ संश्लेषण गरेको छ, “भारतीय साम्राज्यवाद नेपालीको सीमा रक्षाका लागि मुख्य बाधक वनेको छ ।” एकजना नागरिक अगुवाले भनेका छन्, “भारत जस्तो खराब छिमेकी दुश्मनको पनि नहोस् ।” वरिष्ठ सीमाविद तथा इतिहासविद हिरण्यलाल श्रेष्ठले भनेका छन्, “भारतले नेपालमा हस्तक्षेप […]