विचार

राज्यसत्ताको जन्म, विकास र विलोप

“राज्य एक वर्गद्वारा अर्को वर्गमाथि उत्पीडनको मेसिन हो, अन्य मातहतका वर्गहरुलाई आज्ञाकारी बनाइराख्ने मेसिन हो । यस मेसिनका नाना प्रकारका रुप हुन्छन् । दास–मालिकहरुको राज्यमा स्वतन्त्र, अभिजाततन्त्रीय जनतन्त्र वा जनवादी जनतन्त्रसम्म हुन्थे । वस्तुतः शासनका रुपहरुमा अत्यन्त विविधता थियो, परन्तु तिनको सार एउटै थियो– दासहरुलाई कुनै अधिकार प्राप्त थिएन र ती उत्पीडक वर्ग बनिनै रहे, […]

२०८१ श्रावण २८ गते, सोमबार

युवाहरु महान् सांस्कृतिक क्रान्तिका महान् सेनानी हुन्

अध्यक्ष माओले युआन जूको मे पच्चीस नामक ठूलो पोस्टरलाई बीसौँ शताब्दीको साठीको दशकको चिनियाँ पेरिस कम्युन घोषणापत्र भन्नुभएको छ । त्यसको पेरिस कम्युनले भन्दा ठूलो महत्व राख्छ । यस्ता पोस्टरहरु लेख्न गाह्रो छ । (युवक सङ्घका धेरै कार्यकर्ताहरुले आफ्ना पिताहरुका बारेमा यस्ता पोस्टरहरु लेखेका छन् । त्यसमा उनीहरुले के कुरा उल्लेख गरेका छन् भने उनीहरुका […]

२०८१ श्रावण २१ गते, सोमबार

युक्रेनको बाटोमा अगाडि बढेको नेपाल

नेपाली कांग्रेस र एमाले सम्मिलित वर्तमान सरकार गठन भएपछि नेपालको राजनीतिक स्थायित्व कायम हुने र विकासले गति लिने जुन चर्चा परिचर्चा भएको थियो, त्यो सबै मिथ्या साबित हुँदैगएको छ । किनकी वर्तमान सरकारले पनि अमेरिकाको नेपाल नीतिको कार्यान्वयनलाई प्रमुखता दिएको देखिन्छ । नेकां र एमालेको सरकारको आकस्मिक गठन नेपालमा क्रियाशील अन्तराष्ट्रिय खासगरी अमेरिकी शक्तिले काँध […]

२०८१ श्रावण २१ गते, सोमबार

नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलनमा शुद्धिकरणको आवश्यकता

नेपालको राष्ट्रिय राजनीतिमा ०६३ को परिवर्तनपछि एकाएक दुईवटा घटनाक्रमहरु देखापरे । जसमा पहिलो यहाँका कम्युनिष्ट पार्टीहरुलाई सिध्याउने र दोश्रो नेपाललाई बिघटनमा पु¥याउने । यस्तो योजना नेपालमा क्रियाशील इन्डो पश्चिमा शक्तिले बनाएको देखिएको थियो । जसको संकेत स्वरुप एकातिर ०६३ पछि झण्डै साँडे सातवर्षसम्म संविधान नबनाएर नेपाललाई जबरजस्त विघटनमा पु¥याउने प्रयास गरिएको थियो भने त्यसको केही […]

२०८१ श्रावण १४ गते, सोमबार

वर्गसंघर्ष तथा क्रान्तिको कार्यदिशा

“विचारधारात्मक तथा राजनीतिक कार्यदिशा सही वा गलत हुनुले सबै थोकको निर्धारण गर्दछ । जब पार्टीको कार्यदिशा सही हुन्छ त्यो बेला सबै चीज प्राप्त हुन्छन्, यदि अनुयायीहरु छैनन् भने ती पनि प्राप्त हुन सक्छन् । यदि बन्दुकहरु छैनन् भने ती पन प्राप्त हुन सक्छन्, यदि राजनीतिक सत्ता छैन भने त्यो पनि प्राप्त हुन सक्छ, यदि यसको […]

२०८१ श्रावण १३ गते, आईतवार

बहुउपयोगी बीआरआई परियोजना र नेपालको द्वैधनीति

नेपालमा छिमेकी चीनसँग सातवर्ष अघि सन् २०१७ मा संझौता भएको बीआरआई परियोजनालाई पछिल्लो समयमा भकुण्डोजस्तो बनाइएको छ । मुख्यत सत्तामा रहेका प्रमुख दलहरुले विभिन्न बहाना गर्दै त्यसलाई टार्ने प्रयास गरिरहेका छन् । तर चिनियाँ सरकारले साझा भविष्यका लागि विश्वव्यापी सहकार्यको उद्देश्यसहित अघिसारेको सो परियोजना ढिलो चाँडो स्वीकार गर्न नेपाल बाध्य हुनुपर्ने अवस्था छ । हालै […]

२०८१ श्रावण ८ गते, मंगलवार

नेता र इतिहासमा उनीहरुको भूमिका

“आम रुपमा र अधिकतर स्थानहरुमा, कम्तीमा पनि आधुनिक सभ्य देशहरूमा वर्गहरुको नेतृत्व राजनीतिक पार्टीहरुले गर्दछन्, राजनीतिक पार्टीहरुको सञ्चालन प्रायः तिनका सबैभन्दा अधिक मान्य प्रभावशाली र अनुभवी सदस्यहरुका कमवेशी स्थायी समुह, जसलाई पार्टीको सबैभन्दा जिम्मेवार पदमा चुनिन्छ र उसलाई नेता भनिन्छ ।” – लेनिन, संकलित रचनाएँँ, खण्ड– ९, पृष्ठ २७४, प्रगति प्रकाशन मास्को, १९८५ । यस […]

२०८१ श्रावण ७ गते, सोमबार

हिंसा प्रेमी अमेरिकी संस्कृति र प्रतिरोधको प्रश्न

भूमण्डलीकृत विश्व अर्थ व्यवस्थासँगै संस्कृति पनि स्वभाविक रुपमा भूमण्डलीकृत भएर गएको छ । सत्य, शिव र सुन्दरताका विरुद्ध हिंसा अनि कुरुपताको पक्षमा साम्राज्यवादी संस्कृतिको नेतृत्व अमेरिकी पाश्चात्य संस्कृतिको रुपमा उभिएको छ । त्यसैले पाश्चात्य उपभोक्तावादी संस्कृतिका विरुद्धको लडाइँ नै राम्राज्यवादी संस्कृतिका विरुद्धको प्रतिरोधको रुपमा अभिव्यक्त हुन्छ । पाश्चात्य उपभोक्तवादका नेपाली प्रतिनिधिहरुले साम्राज्यावादी संस्कृतिलाई जसरी पेश […]

२०८१ श्रावण ७ गते, सोमबार

फ्रान्सेली वामपन्थी गठबन्धनले विश्वमा ल्याएको हलचल

फ्रान्सको गत आइतबार सम्पन्न संसदीय निर्वाचनमा वामपन्थी दलहरुले सबैभन्दा बढी सिट ल्याउन सफल भएपछि विश्वमै हलचल भएको छ । शुरुमा त्यहाँको चरम दक्षिणपन्थी दल नेशनल -यालीले बहुमत ल्याउने प्रक्षेपण गरिएको थियो । तर न्यु पपुलर फ्रन्ट नामक वामपन्थी गठबन्धन नतिजामा अगाडि आयो । अन्तराष्ट्रिय समाचार संस्थाका समाचार बिवरणहरुअनुसार ५७७ सिटको राष्ट्रिय सभामा वामपन्थी गठबन्धनले १८२ […]

२०८१ असार २६ गते, बुधबार

दर्शनको विकास  इतिहास

पृष्ठभूमि दर्शनको उत्पतिको इतिहासको अध्ययनबाट के पाइएको छ भने उत्पादनको निम्ति संघर्ष, वैज्ञानिक प्रयोग र वर्गसंघर्षका बीचबाट दर्शनको जन्म भएको थियो र दासस्वामी समाजको विकास प्रक्रियाका बीचबाट प्राचीन युनान, भारत र चीनमा दर्शन विकसित हुँदै आएको पाइन्छ । अर्को कुरा विश्व अर्थात् प्रकृति र समाजको जन्म कसरी भयो ? यी आफै जन्मिए कि यिनलाई जन्माउने […]

२०८१ असार २४ गते, सोमबार