विचार

समाजवादी क्रान्तिको कार्यदिशा

समाजवादी क्रान्तिका नयाँ विचारधारा एवं एकीकृत जनक्रान्तिको कार्यदिशाको विकास गरेर मात्र नेपालमा समाजवादी क्रान्ति सम्भव छ । पहिलेको विश्वमा क्रान्तिकारी कम्युनिस्ट पार्टीले लेनिनको पूँजीवादी क्रान्ति अर्थात् पूँजीवादी सिद्धान्तको बाटोबाट समाजवादमा जाने र माओको नयाँ जनवादी क्रान्ति हुँदै समाजवादमा जाने भन्ने विषयको बुझाइमा सबै कम्युनिस्ट पार्टीबीच धेरै फरक धारणा छैन  । माओको ‘चिनियाँ महान् सर्वहारा सांस्कृतिक […]

२०८२ भाद्र ११ गते, बुधबार

स्थानीय सरकारसँग जनताकाे अपेक्षा 

प्रेमचन्द्र झा नेपालको राजनीतिक, प्रशासनिक तथा संवैधानिक विकासक्रममा हाल स्थानीय सरकारको उपस्थिति निर्णायक बन्दै गएको छ। २०७२ सालको संविधानले संघीयता स्वीकार गरेपछि तीन तहको शासन प्रणाली: संघीय, प्रदेश र स्थानीय तहलाई संवैधानिक मान्यता दिएको छ। संविधानले स्थानीय तहलाई “सरकार” को रुपमा परिभाषा गरेको छ, जुन विगतको “स्थानीय निकाय” सँगको संरचनागत भिन्नता मात्र होइन, जिम्मेवारी र […]

२०८२ भाद्र १० गते, मंगलवार

सर्वहारा संस्कृति र कला – साहित्य

“संसारमा आज्ञ सबै संस्कृति, सबै साहित्य र कला विशेष वर्गका अधिनमा छन् र विशेष राजनीतिक दिशातिर हाँकिएका छन् । वास्तवमा कला कलाको निम्ति, वर्गहरु भन्दा माथिको कला, राजनीतिबाट अलग वा स्वतन्त्र कला भन्ने कुरा केही छैन । सर्वहारावादी साहित्य र कला सम्पूर्ण सर्वहारावादी क्रान्तिकारी उद्देश्यका एक भाग हुन् । लेनिनले भन्नुभए झै, ती सम्पूर्ण क्रान्तिकारी […]

२०८२ भाद्र ९ गते, सोमबार

तीजको दर ः समाज सुध्रिएको कि आर्थिक मन्दीले छोएको ?

हिन्दू महिलाहरुको प्रमुख चाडका रुपमा मनाइने तीज आउन अब केही दिन मात्र बाँकी छ । विगतका वर्षहरुमा तीज आउनु महिनाअगावै महिलाहरुले दर खान थाल्थें । विभिन्न पार्टी प्यालेस, आफन्त कहाँ तीजको दर खाने कार्यक्रमको आयोजना गरिन्थ्यो । गरगहना लगाएर र मँहगा कपडा भिरेर दर खाने कार्यक्रममा जान महिलाहरुलाई भ्याइनभ्याइ हुन्थ्यो । यता, सहकारीहरुले पनि तीजको […]

२०८२ भाद्र ८ गते, आईतवार

कुशे औंसी : पिताको महिमा, पितृ ऋणको बन्धन र जीवनको मार्ग

मानव सभ्यताको प्रारम्भदेखि नै परिवारलाई समाजको आधार मानिएको छ। त्यस परिवारको केन्द्रमा उभिएको पिताको भूमिकालाई सर्वोच्च स्थानमा राखिएको छ। वैदिक सनातन धर्ममा पितालाई केवल जन्म दिने व्यक्तिका रूपमा मात्र नभई, सम्पूर्ण अस्तित्वको आधार, जीवनको पहिलो गुरु र साक्षात् देवताको रूपमा पूजा गरिन्छ। पिताको अतुलनीय महत्त्वलाई सम्मान गर्न, उहाँको त्याग र समर्पण सम्झन, र सन्तानले पितृ […]

२०८२ भाद्र ७ गते, शनिबार

कुशे औंसी : धार्मिक अनुष्ठान मात्र होइन, पीढीगत सम्बन्धको जीवित सेतु

हाम्रो देश नेपालको सांस्कृतिक चेतनामा जरा गाडेर बसेका पर्वहरूलाई नजिकबाट नियाल्दा प्रष्ट बुझ्न सकिन्छ कि तिनीहरू केवल धार्मिक अनुष्ठान वा कर्मकाण्डमा सीमित छैनन् । तिनीहरूले परिवार, समाज, मूल्य, अनुशासन, परम्परा र सामूहिक चेतनाको अदृश्य धागोलाई मजबुत बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् । नेपाल जस्तो बहुजातीय, बहुभाषिक र बहुसांस्कृतिक समाजमा हरेक पर्वले फरक–फरक अर्थ बोकेका हुन्छन् […]

२०८२ भाद्र ७ गते, शनिबार

ल्होत्सेको अगाडि बालेन निरिह

काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरमा बालेन्द्र साह आएको ३९ महिना पुरा भएर ४० महिना लाग्यो । तर, यतिका अवधिसम्म उनले महानगरको आम्दानीमा ठूलो नोक्सानी पुर्याएर सञ्चालन भइरहेको गोगंबुस्थित नयाँ बसपार्कको पुरानो ठेक्कासमेत तोड्ने आँट गरेनन् ।वडा नम्बर–२६ गोगंबुमा १६१ रोपनी जग्गामा नयाँ बसपार्क फैलिएको छ । बसपार्कको जग्गा सरकारको हो । यो जग्गाको बजारी भाउ आनाकै एकदेखि […]

२०८२ भाद्र ६ गते, शुक्रबार

नक्कली कम्युनिस्ट हुनुको परिणाम

“कम्युनिस्ट पार्टी– संगठनमा जनवादी केन्द्रीयता एउटा वास्तविक संश्लेषण, केन्द्रीयता र सर्वहारा जनवादको समिश्रण हुनुपर्छ ।” – लेनिन “जनवादबिना हामीले समस्या निराकरण गर्न सक्दैनौं । साँच्चै भन्ने हो भने यो कुरा केन्द्रीयता बिना अझ कठिन हुन्छ, फेरि जनवाद बिनाको केन्द्रीयता हुनै सक्तैन ।“ – माओ त्सेतुङ – जनवादी केन्द्रीयता भनेको, मुख्यतः जनवादी केन्द्रीयको सिद्धान्त भनेको के […]

२०८२ भाद्र ३ गते, मंगलवार

नेपालमा देखिएको भूराजनीतिक चलखेल र भावी संभावना

नेपाल ठूलो भू–राजनीतिक संकटमा फस्दैगएको देखिएको छ । नेपालका छिमेकी चीन र भारत एकातिर अमेरिकाको पछिल्लो दादागिरी विरुद्ध संयुक्तरुपमा लडिरहेका छन्भने नेपाल अमेरिकाको साथ सहयोगमा अगाडि बढ्न खोजीरहेको देखिएको छ । नेपालले गत सरकारका पालामा रुस–युक्रेन युद्धमा युक्रेन र इजरायल–हमास युद्धमा इजरायलको समर्थन गरेर आपूmलाई अमेरिकाको पक्षमा देखाएको थियो । जुन घटना वर्तमान सरकारका लागि […]

२०८२ भाद्र ३ गते, मंगलवार

फिडेल क्यास्ट्रो र क्यूवाको क्रान्ति

विश्व चर्चित क्यूबाली क्रान्तिका महानायक क्रान्तिकारी राजनेता फिडेल क्यास्ट्रो ९ँमभ िब्भिवबलमचय ऋबकतचय च्गश० को जन्म १३ अगस्ट १९२६ मा भएको थियो । उहाँको २६ नोभेम्बर २०१६ का दिन भयो । वास्तवमा उनी क्यूबाली क्रान्तिका अग्रज नेता र प्रमुख प्रणेता थिए । उनी १९५९को फेब्रुअरीदेखि १९७६ को डिसेम्बरसम्म क्यूबाको प्रधानमंत्री र त्यसपछि क्यूबाको राष्ट्रपति रहे । […]

२०८२ भाद्र ३ गते, मंगलवार