दिल्लीमा १२ बुँदे सहमती गरेका पार्टीहरुमा संत्रासको कालो बादलले छाएको छ। हालै १२ बुँदे सहमती गरेका पार्टीहरुको एउटा बैठक बसेको थियो। लोकतन्त्र र संबिधानमा आँच आउन थालेकोले हामीहरु एक जूट हुनुपर्छ भन्ने उनीहरुको एउटै स्वर थियो। हामी डराएको त होईन तर सतर्कता हुनुपर्छ भन्ने कुरामा जोड दिएर पानी माथिको ओभानो बनेका थिए । कुरा त […]

१. संस्कृतिको निर्माणकुनै विशेष संस्कृति कुनै समाज विशेषको राजनीति र अर्थव्यवस्थाको विचारधारात्मक प्रतिबिम्ब हो । कार्ल मार्क्सले भने झैं पुँजी र सम्पत्ति जहाँ केन्द्रित हुन्छ, राजनीतिको पनि त्यहीं केन्द्रीकरण हुने भएकाले स्वभाविक रुपमा त्यसले संस्कृतिमा पनि प्रभाव पार्छ । कुनैपनि सामाजिक परम्परा, चाडपर्व र संस्कार-संस्कृति समाज विकासका निश्चित चरणमा तत्कालीन समाजको विकास र आवश्यकताका कारण […]

नेपालको हालको मुख्य समस्या भनेको राजनीति र अझ छोटो शब्दमा भन्ने हो भने बिद्यमान व्यवस्थामा हो । तर, कतिपयले समस्याको खोजी अन्य क्षेत्रमा गरिरहेका छन् । ०६३ पछि नेपालमा लागू गराइएको संघीय लोकतान्त्रिक व्यवस्था प्रायः असफल भएको छ । देशको ठोस परिस्थितिको ठोस बिश्लेषण नगरी हचुवाका भरमा अथवा अन्य कुनै शक्तिको शिकायतको भरमा यो राजनीतिक […]

कार्लमाक्र्स (सन् १८१८ – १८८३) माक्र्सवादका प्रवर्तक र सर्वहारावर्गका महान् सिद्धान्तकार हुनुहुन्छ । आफ्ना अनन्य मित्र एवम् सहयोगी फ्रेडरिक एंगेल्स (सन् १८२०–१८९५) को सहयोगमा माक्र्सले जुन माक्र्सवादको प्रतिपादन गर्नु भयो, त्यो विश्व इतिहासमा एउटा युगान्तकारी परिघटना थियो । माक्र्सवादले विश्व कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई अगाडि बढाउनका निम्ति, साम्यवाद प्राप्तिको संघर्ष गर्नका सैद्धान्तिक, राजनीतिक र सांगठानिक रुपले उत्प्रेरित […]

विश्वमा भएका हरेक परिवर्तनको निसशस्त्र–सशस्त्र दुवै संघर्षमा महिलाहरुको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको पाइन्छ । समाज परिवर्तनको महत्वपुर्ण मोर्चामा रही काम गरिरहेका महिलाहरुको भूमिकालाई पुँजीवादले सामान्यकरण गर्ने गरिएको पाइन्छ । पुँजीवादी पितृसत्ताद्वारा महिलाहरुमाथि आर्थिक, भौतिक, सांस्कृतिक दमन र अपमान भइरहेको छ । महिलाहरुलाई यो उत्पीडनबाट मुक्त गर्नको लागि केवल महिलाहरुको आन्दोलन या महिला सशक्तिकरणको सामान्य आन्दोलनले मात्र […]

नेपालका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको बिशेष निमन्त्रणामा संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेस नेपालको चार दिने भ्रमणका लागि आज कात्तिक १२ गते काठमाडौँ आइपुग्दै हुनुहुन्छ । नेपालको ०६३ को तत्कालीन नेकपा (माओवादी) र सात दलबीचको शान्ति सम्झौतालाई टुंगोमा पु¥याउन फेरि यहाँ राष्ट्रसंघका प्रतिनिधिलाई आमन्त्रण गर्ने अभिप्रायले सरकारले महासचिव गुटेरेसलाई आमन्त्रण गरेको देखिएको छ । उहाँले नेपाल भ्रमणका […]

“दर्शनशास्त्रको सम्पूर्ण इतिहास परस्पर विरोधी स्कुलहरु आदर्शवाद र भौतिकवादबीच संघर्ष र विकासको इतिहास हो । सबै दार्शनिक धाराहरु र स्कुलहरस यी दुई आधारभूत स्कुलका अभिव्यक्तिहरु हुन् ।” – माओ त्सेतुङ यस आलेखमा दर्शनशास्त्र भनेको के हो ! यसको जन्म र विकास कहिले र कसरी भयो ! दर्शनले मानिसलाई के ज्ञात गराउँदछ ! मानिसलाई दर्शन किन […]

डाइलेमा अफ ह्यूमानिटी ९म्इज्० फोरमको तेश्रो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन दक्षिण अफ्रिका, जोहानेशबर्गको कन्स्टिच्यूचनल हिलमा पाँच दिन १४ देखि १८ अक्टोबरसम्म भब्यताका साथ चलेर सम्पन्न भयो । साम्राज्यवादलाई परास्त गर्न र समाजवाद निर्माण गर्न तात्कालिक समस्याहरूको सामना गर्दै समाजको रूपान्तरण र क्रान्तिकारी परिवर्तनको लागि यसलाई एक व्यापक विश्व प्रक्रिया मानिएको छ । यस साझा मञ्चले विश्वका राष्ट्रहरू […]

नेपालको आर्थिक, सामाजिक र राजनीतिक अवस्था अन्त्यन्त नराम्रो ढंगले बिथोलिएको छ । बिचारबिहीन ढंगले सत्ता गठबन्धन बन्ने गरेकाले देशको सत्ता राजनीति बिथोलिएको हो । प्रमुख प्रतिपक्षी दलले समेत सही ढंगले आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्न सकेको देखिएको छैन । हरेक राज्यका निश्चित नीतिहरु रहेका हुन्छन् । जसका आधारमा कुनै पनि राज्य सञ्चालन भैरहेको हुन्छ । हरेक […]