विचार

८ मार्च र महिला आन्दोलन

  कम्युनिस्ट आन्दोलनको नेता तथा महिला आन्दोलनको समेत नेता क्लारा जेटकिन (१८५७–१९३३ जर्मन) ले सन् १९१० मा डेनमार्कको कोपनहेगनमा भएको अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला सम्मेलनमा श्रमिक महिला दिवस मनाउने प्रस्ताव गरेकी थिइन् । सो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा १७ वटा देशका एक सय प्रतिनिधिहरु संलग्न थिए । यसको प्रारम्भ भने अमेरिकाको न्युयोर्कबाट भएको हो । सन् १९०८ मा […]

२०८० फाल्गुन २४ गते, बिहीबार

बृहत् वाम एकता आजको प्रमुख आवश्यकता

जनस्तरबाट बृहत् वाम एकता आजको प्रमुख आवश्यकता भन्ने कुराहरु उठिरहेका छन् । हुन त वाम एकता २००६ सालमा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना भएदेखि नै आकर्षक नारा रहँदै आएको छ । हालै माओवादी केन्द्रको विधान सम्मेलन भयो, त्यहाँ पनि वाम एकताको कुरा उठेको थियो । एमालेको केन्द्रिय समितिको बैठक भयो, त्यहाँ पनि वाम एकताको कुरा उठ्यो […]

२०८० फाल्गुन २१ गते, सोमबार

हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रको माग उठ्नुका रहस्यहरू

नेपालमा जनगणतन्त्रको माग उठ्न थाले लगत्तै धर्म निरपेक्षता र राजतन्त्रको कुरालाई पनि चर्कोरूपमा उठाउन खोजिएको छ । हेर्दा नेपालका केही समूहहरूले सो माग उठाएको देखिए पनि त्यसका पछाडि ‘इन्डो पश्चिमा गठबन्धन’को हात रहेको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । ०६३ को परिवर्तनपछि सत्ता र शक्तिमा आएकाहरू असफल भएपछि नेपाल फेरि राजनीतिक परिवर्तनको संघारमा पुगेको हो । […]

२०८० फाल्गुन १५ गते, मंगलवार

अमर सहिदहरूको रगत खेर जाने छैन

“हुँदैन बिहान मिरमिरमा तारा झरेर नगए बन्दैन मुलुक दुई – चार सपूत मरेर नगए ।” यी माथिका कविताका हरफहरू कवि भूपि शेरचनका हुन् । कवि भूपिले भन्नुभएको कुरा मात्र कवितामा सिमित छैन । व्यवहारमा सावित भएका कुरा हुन् । किनभने बिना बलिदान संसारमा कुनै समाजको परिवर्तन र क्रान्ति भएको इतिहास छैन । दास युगको अन्त्यको […]

२०८० फाल्गुन १५ गते, मंगलवार

नेपालमा संसदीय व्यवस्थाको उत्थान र पतन

नेपालमा दलाल पुँजीवादी संसदीय व्यवस्था पुरै असफल भएको वर्तमान परिस्थितिमा यस विषयमा अहिले चौतर्फी बहस भैरहेको छ । पुँजीवादीहरूले यो बहसलाई व्यवस्था कि व्यक्ति भन्नेमा केन्द्रित गरेर विषयान्तर गर्न खोजेका छन् । व्यक्तिको दोष देखाएर व्यवस्थाको दोषलाई ढाकछोप गर्न खोजिरहेका छन् । व्यक्तिमा पनि बूढा र युवाको तुलना गरेर विचार र दृष्टिकोणको विषयलाई उमेर तथा […]

२०८० फाल्गुन ९ गते, बुधबार

भारतीय विस्तारवाद र छिमेकमा बढेको असन्तुष्टि

नेपालको छिमेकी मुलुक भारतले आफ्नो विस्तारवादी नीति नछाडेपछि पछिल्लो समयमा भारतसँग सीमा जोडिएका प्रायः मुलुकहरुमा विरोध शुरु भएको छ । नेपालका शासकहरुले भारतीय सीमामा तारबार लगाउन मानिरहेका छैनन् । तर, भारतले म्यान्मारसँग जोडिएको सीमामा तारबार लगाउने निर्णय गरेको छ । जसलेगर्दा म्यानमारमा भारत विरोधी गतिविधि तीव्र भएको स्पष्ट गरेको छ । भारत र म्यानमारबीच कायम […]

२०८० फाल्गुन ६ गते, आईतवार

मालेमावादी दर्शनको ऐतिहासिक कार्यभार ः साम्यवादी नौलो संसारको निर्माण

“जसरी दर्शनले सर्वहारावर्गमा आफ्नो भौतिक हतियार भेटाउँछ, त्यसरी नै सर्वहारा वर्गले दर्शनमा आफ्नो बौद्धिक हतियार भेटाउँछ ।” – कार्ल माक्र्स – फ्रेडरिक एंगेल्स, संकलित रचना संग्रह खण्ड ३, पृष्ठ १८७, प्रगति प्रकाशन, मास्को १९७५ । माक्र्सवाद सर्वहारा वर्ग र सबै उत्पीडित जनसमुदायको मुक्तिको सिद्धान्त हो । माक्र्सवादको दर्शन द्वन्द्वात्मक तथा ऐतिहासिक भौतिकवादी दर्शन हो । […]

२०८० फाल्गुन ६ गते, आईतवार

के हो जनताको जनवादी अधिनायकत्व ?

समाजवादमा पनि वर्ग संघर्ष विद्यमान रहन्छ – माओ त्सेतुङ  जनताको जनवादी अधिनायकत्व भनेको के हो ? यो व्यवस्था कहिले र कसको नेतृत्व कहिले कायम हुन्छ ? यो व्यवस्था मानव समाजको विकासको कुन क्रममा स्थापना गरिन्छ ? त्यसपछि कुन राज्य व्यवस्था लागू गरिन्छ ? भन्ने जस्ता महत्वपूर्ण प्रश्न र जिज्ञासा हाम्रो समाजमा प्रसस्तै सुन्न पाइन्छ । […]

२०८० फाल्गुन १ गते, मंगलवार

जनयुद्धको संझना र अपूरा कार्यभारहरु

आज फागुन १ गते, २९ औ जनयुद्ध दिवस मनाइदै छ । जुन युद्ध नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) र नेपाल सरकारबीच २०५२ देखि २०६२ सालसम्म चलेको थियो । ०६३ पछि जनयुद्ध सफल भयोभन्ने र जारी छ भन्नेहरुका बीचमा १७ वर्षसम्म विभिन्न किसिमका विवादहरु रहेका छन् । जनयुद्ध सफल भयो भन्नेहरु सत्ता र शक्तिमा रहेका छन् भने […]

२०८० फाल्गुन १ गते, मंगलवार

सुस्ता समस्या: नेपालको सधैं चह-याइरहने घाउ

नेपालको भारततर्फको सीमा समस्या धेरै गहिरो छ । जसको समाधान सहजै हुने कुनै संभावना छैन । त्यसैले होला यहाँको शासन सत्तामा आउनेहरु सकेसम्म सीमा समस्या समाधान गर्ने÷गराउने प्रयास नै गर्दैनन् । बर्तमान सरकार सत्तामा आएपछि पनि भारततर्फको सीमाकाबारेमा खासै चासो दिएको देखिएको छैन । सीमामा सशस्त्र प्रहरी परिचालन गरिएपछि कतिपय सीमा स्तम्भहरुको मर्मत र पुनस्र्थापना […]

२०८० माघ २२ गते, सोमबार